Jakie są rodzaje udarów?
Demencja odnosi się do grupy objawów powodujących pogorszenie funkcji poznawczych. Obejmuje to problemy z pamięcią, komunikacją i koncentracją. Demencja może wystąpić po uszkodzeniu mózgu w wyniku urazu lub choroby, takiej jak udar.
Udar lub „atak mózgu” występuje, gdy przepływ krwi do mózgu zostaje przerwany. Jeśli dzieje się tak z powodu pęknięcia naczynia krwionośnego, jest to udar krwotoczny. Chociaż ten typ udaru jest mniej powszechny, jest bardziej prawdopodobne, że doprowadzi do śmierci.
Jeśli do udaru dochodzi z powodu zablokowania naczynia krwionośnego przez skrzep, jest to udar niedokrwienny. Ten typ udaru stanowi 87 procent wszystkich udarów.
Jeśli przepływ krwi jest przerywany tylko na krótki czas, jest to tzw. Przemijający atak niedokrwienny (TIA) lub „ministroke”. Objawy TIA trwają krócej niż 24 godziny, zanim znikną.
Zarówno udar niedokrwienny, jak i TIA są związane z otępieniem naczyniowym. Demencja naczyniowa jest drugą najczęstszą postacią demencji.
Czy udar może zwiększyć ryzyko otępienia naczyniowego?
Demencja naczyniowa może utrudniać przetwarzanie informacji. Chociaż jest to częsty problem po udarze, nie każdy, kto ma udar, jest zagrożony demencją naczyniową. Ryzyko zależy od miejsca i ciężkości udaru. Twój wiek, płeć i historia rodzinna to również czynniki.
W badaniu z 2012 roku jeden z naukowców przeanalizował dziewięć badań dotyczących demencji u osób, które przeszły udar. W sumie w badaniu wzięło udział 5514 osób z otępieniem przed lub po udarze. Badanie wykazało, że odsetek demencji po udarze wynosił od 9,6 do 14,4 procent u osób, które przeszły jeden udar. Wskaźnik ten wzrósł do 29,6 do 53,1 procent u osób z nawracającym udarem.
Warto zauważyć, że dorośli powyżej 65 roku życia, u których występuje wysokie ryzyko udaru, mają również wysokie ryzyko otępienia niezwiązanego z udarem. W tym samym badaniu z 2012 roku ustalono, że udar jest czynnikiem ryzyka demencji, a demencja jest czynnikiem ryzyka udaru.
Wskaźniki z 9 badań pokazują, że około 10 procent osób, które przeszły udar, rozwinie demencję w ciągu pierwszego roku po udarze.
Czy istnieją różne rodzaje demencji naczyniowej?
Istnieją cztery różne rodzaje demencji naczyniowej. Trzy z tych typów są związane z udarem. Każdy typ wpływa na inną część mózgu i wynika z innego rodzaju uszkodzeń. Objawy są różne i mogą postępować na różne sposoby.
Demencja z pojedynczym zawałem
Zawał odnosi się do obszaru komórek, które obumarły z powodu braku dopływu krwi. Zwykle dzieje się tak, gdy ktoś ma jeden duży udar niedokrwienny.
Demencja wielozawałowa
Ten typ zwykle występuje po tym, jak dana osoba miała wiele ministrów w czasie. Te małe udary mogą powodować małe plamki uszkodzeń rozrzuconych po całym mózgu.
Otępienie podkorowe
Otępienie podkorowe jest związane z udarem lakunarnym, formą udaru niedokrwiennego. Udar lakunarny występuje, gdy małe tętnice zlokalizowane głęboko w mózgu są zablokowane.
Otępienie podkorowe jest spowodowane chorobą małych naczyń. Choroba małych naczyń może wystąpić, gdy naczynia głęboko w mózgu zostaną całkowicie zablokowane w wyniku udaru lakunarnego. Wynikające z tego uszkodzenie może przekształcić się w otępienie podkorowe.
Jest również znany jako otępienie naczyniowe podkorowe.
Demencja mieszana
Kiedy demencja naczyniowa występuje w tym samym czasie co choroba Alzheimera, nazywa się ją otępieniem mieszanym. Jeden z dwóch typów jest ogólnie bardziej widoczny. Typ dominujący określi przebieg leczenia.
Jakie są objawy demencji naczyniowej?
Objawy otępienia naczyniowego mogą się różnić w zależności od osoby i typu. Jeśli miałeś udar, możesz zauważyć, że objawy pojawiają się nagle. Objawy zwykle rozwijają się bardziej stopniowo, gdy demencja naczyniowa jest wynikiem innego stanu, takiego jak choroba małych naczyń.
Wczesne objawy poznawcze otępienia naczyniowego obejmują:
- problemy z planowaniem lub organizacją
- trudności w podążaniu za wskazówkami, na przykład podczas gotowania lub jazdy
- uczucie spowolnienia lub dezorientacji
- problemy z koncentracją
Jeśli Twoja demencja naczyniowa jest nadal we wczesnym stadium, możesz mieć również problemy z:
- łagodna utrata pamięci
- Świadomość przestrzenna
- przemówienie
Często występują również zmiany nastroju. Mogą to być:
- apatia
- depresja
- niepokój
- gwałtowne wahania nastroju
- niezwykle ekstremalne wzloty lub upadki
Jak rozpoznaje się demencję naczyniową?
Chociaż lekarze ogólnie mogą diagnozować demencję, trudno jest określić konkretny rodzaj demencji. Ważne jest, aby zanotować wszelkie objawy, których doświadczasz, bez względu na to, jak niewielkie lub rzadkie. Może to pomóc lekarzowi w zawężeniu możliwych przyczyn i postawieniu dokładniejszej diagnozy.
Twój lekarz przejrzy również całą Twoją historię medyczną. W razie potrzeby przetestują:
- ciśnienie krwi
- stężenie cukru we krwi
- cholesterol
Twój lekarz prawdopodobnie sprawdzi ogólny stan neurologiczny. Aby to zrobić, przetestują Twoje:
- saldo
- koordynacja
- napięcie i siła mięśni
- zdolność do stania
- umiejętność chodzenia
- odruchy
- zmysł dotyku
- zmysł wzroku
Mogą również zlecić testy, aby wykluczyć inne możliwe przyczyny utraty pamięci i splątania, w tym zaburzenia tarczycy lub niedobory witamin.
Konieczne mogą być również testy obrazowania mózgu, takie jak tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny. Mogą one pomóc lekarzowi zidentyfikować wszelkie nieprawidłowości widzenia.
Ponieważ demencja naczyniowa jest złożonym stanem, który z czasem się pogarsza, lekarz może zalecić wizytę u dodatkowych specjalistów.
Jak leczy się demencję naczyniową?
Chociaż nie ma żadnych leków przeznaczonych specjalnie na demencję naczyniową, plany leczenia często obejmują leki zalecane osobom z chorobą Alzheimera. Choroba Alzheimera jest najczęstszym rodzajem demencji.
Istnieją dwa rodzaje leków stosowanych w leczeniu choroby Alzheimera: inhibitory cholinoesterazy i memantyna (Namenda).
Inhibitory cholinoesterazy zwiększają poziom przekaźnika chemicznego w mózgu, który jest związany z pamięcią i oceną. Skutki uboczne inhibitorów cholinoesterazy mogą obejmować:
- nudności
- wymioty
- biegunka
- skurcze mięśni
Lek memantyna pomaga regulować różne przekaźniki chemiczne w mózgu. Ten posłaniec zajmuje się przetwarzaniem informacji i pamięcią. Skutki uboczne memantyny mogą obejmować:
- bół głowy
- zawroty głowy
- dezorientacja
- zaparcie
Plany leczenia otępienia naczyniowego mogą również zawierać zalecenia dotyczące zmiany stylu życia. Zmiany stylu życia mogą pomóc zapobiec przyszłym udarom. Mogą również pomóc poprawić istniejące problemy poznawcze i inne objawy fizyczne po udarze.
Potencjalne zmiany stylu życia obejmują:
- spożywanie diety bogatej w świeże owoce i warzywa oraz ubogiej w tłuszcze nasycone
- ćwicząc codziennie
- rzucanie palenia
- radzenie sobie z depresją lub lękiem
Czy istnieją inne czynniki ryzyka otępienia naczyniowego?
Czynniki ryzyka otępienia naczyniowego są takie same, jak w przypadku udaru i chorób serca. Na przykład ryzyko wystąpienia tych chorób rośnie wraz z wiekiem. Według Mayo Clinic, demencja naczyniowa rzadko występuje również przed 65 rokiem życia.
Zawał serca lub udar mózgu w wywiadzie może również zwiększać ryzyko demencji naczyniowej.
Bardziej można zapobiec innym czynnikom ryzyka. Obejmują one:
- palenie
- wysokie ciśnienie krwi
- wysoki cholesterol
- miażdżyca
- otyłość
- cukrzyca
Jeśli uważasz, że jesteś zagrożony, porozmawiaj ze swoim lekarzem o tym, co możesz zrobić, aby zmniejszyć ryzyko i poprawić ogólny stan zdrowia. Mogą przeprowadzić Cię przez dostępne opcje i pomóc w przygotowaniu planu działania.
Jakie są perspektywy dla osób z demencją naczyniową?
Demencja naczyniowa jest chorobą postępującą. Jego objawy na ogół nasilają się z czasem. Możesz doświadczyć nagłej zmiany objawów, po której nastąpi względnie stabilny okres z konsekwentnie przewidywalnymi objawami.
Demencja naczyniowa może skrócić ogólną długość życia. Dzieje się tak, ponieważ stan ten wiąże się z wieloma powikłaniami, takimi jak zapalenie płuc. Jednak leczenie może poprawić jakość życia.
Może okazać się korzystne podjęcie następujących działań:
- Zwiększ stymulację poznawczą, aby pomóc w utrzymaniu aktywnej pamięci i komunikacji.
- Podziel procedury na mniejsze, łatwiejsze w zarządzaniu kroki. Może to pomóc zmniejszyć frustrację, niepokój i uczucia depresyjne. Może również pomóc zwiększyć poczucie pewności siebie i poczucia własnej wartości.
- Weź udział w rehabilitacji, w tym fizjoterapii i terapii językowej lub logopedycznej, w celu rozwiązania objawów po udarze.
