MS vs. ALS
Stwardnienie zanikowe boczne (ALS) i stwardnienie rozsiane (SM) to choroby neurodegeneracyjne, które atakują ośrodkowy układ nerwowy. Oba atakują nerwy i mięśnie organizmu. Pod wieloma względami te dwie choroby są podobne. Jednak ich kluczowe różnice w dużym stopniu wpływają na ich leczenie i perspektywy:
| ALS | SM |
| wpływa na mózg i ośrodkowy układ nerwowy | wpływa na mózg i rdzeń kręgowy |
| późny etap często pozostawia ludzi sparaliżowanych | późny etap może wpływać na mobilność, ale rzadko powoduje całkowite osłabienie ludzi |
| więcej trudności fizycznych | więcej upośledzenia umysłowego |
| nie jest chorobą autoimmunologiczną | choroba autoimmunologiczna |
| częściej u mężczyzn | częściej u kobiet |
| najczęściej diagnozowana w wieku 40-70 lat | najczęściej diagnozowana między 20 a 50 rokiem życia |
| brak znanego lekarstwa | brak znanego lekarstwa |
| często wyniszczające i ostatecznie śmiertelne | rzadko wyniszczające lub śmiertelne |
Co to jest ALS?
ALS, znany również jako choroba Lou Gehriga, jest przewlekłą, postępującą chorobą. ALS ma duży wpływ na mózg i centralny układ nerwowy. W zdrowym ciele neurony ruchowe w mózgu wysyłają sygnały w całym ciele, informując mięśnie i układy ciała, jak mają pracować. ALS powoli niszczy te neurony, uniemożliwiając im prawidłowe działanie.
Ostatecznie ALS całkowicie niszczy neurony. Kiedy tak się dzieje, mózg nie może już wydawać poleceń ciału, a osoby z późnym stadium ALS zostają sparaliżowane.
Co to jest SM?
Stwardnienie rozsiane to choroba ośrodkowego układu nerwowego, która atakuje mózg i rdzeń kręgowy. Niszczy ochronną powłokę nerwów. To spowalnia przekazywanie instrukcji z mózgu do ciała, utrudniając funkcje motoryczne.
Stwardnienie rozsiane rzadko jest całkowicie wyniszczające lub śmiertelne. Niektóre osoby ze stwardnieniem rozsianym będą doświadczać łagodnych objawów przez wiele lat swojego życia, ale nigdy nie zostaną z tego powodu niezdolne do pracy. Jednak inni mogą doświadczyć szybkiego postępu objawów i szybko stracić zdolność samodzielnego dbania o siebie.
Objawy ALS i SM
Obie choroby atakują i niszczą organizm, wpływając na funkcjonowanie mięśni i nerwów. Z tego powodu mają wiele takich samych objawów, zwłaszcza we wczesnych stadiach. Początkowe objawy to:
- osłabienie i sztywność mięśni
- utrata koordynacji i kontroli mięśni
- trudności w poruszaniu kończynami
Jednak objawy stają się wtedy zupełnie inne. Osoby z SM często doświadczają większych problemów psychicznych niż osoby z ALS. Osoby z ALS zazwyczaj mają większe trudności fizyczne.
| Objaw ALS? | Objaw SM? | |
| zmęczenie | ✓ | ✓ |
| trudności z chodzeniem | ✓ | ✓ |
| mimowolne skurcze mięśni | ✓ | ✓ |
| skurcze mięśni | ✓ | |
| słabe mięśnie | ✓ | ✓ |
| drętwienie lub mrowienie twarzy lub ciała | ✓ | |
| potknięcia lub upadki | ✓ | |
| osłabienie lub niezdarność dłoni | ✓ | |
| trudności z utrzymaniem głowy lub utrzymaniem dobrej postawy | ✓ | |
| zawroty głowy lub zawroty głowy | ✓ | |
| Problemy ze wzrokiem | ✓ | |
| niewyraźna mowa lub trudności w połykaniu | ✓ | ✓ |
| seksualna dysfunkcja | ✓ | |
| problemy z jelitami | ✓ |
ALS zwykle zaczyna się w kończynach, takich jak dłonie, stopy lub ręce i nogi, i wpływa na mięśnie, które dana osoba może kontrolować. Obejmuje to mięśnie gardła i może również wpływać na wysokość głosu podczas mówienia. Następnie rozprzestrzenia się na inne części ciała.
ALS ma stopniowy początek, który jest bezbolesny. Najczęstszym objawem jest postępujące osłabienie mięśni. Problemy z procesami myślowymi lub zmysłami wzroku, dotyku, słuchu, smaku lub węchu nie są tak powszechne w przypadku ALS. Jednak stwierdzono, że ludzie w późniejszych stadiach rozwijają demencję.
W przypadku SM objawy są trudniejsze do zdefiniowania, ponieważ mogą pojawiać się i znikać. SM może wpływać na smak, wzrok lub kontrolę nad pęcherzem. Może również powodować wrażliwość na temperaturę, a także osłabienie innych mięśni. Wahania nastroju są bardzo częste w przypadku SM.
Możliwości psychiczne osób z SM lub ALS
Osoby z SM i ALS mogą zarówno borykać się z problemami z pamięcią, jak i zaburzeniami poznawczymi. W SM, zdolności umysłowe są zwykle bardziej dotknięte niż w przypadku ALS.
Osoby z SM mogą doświadczyć poważnych zmian psychicznych, w tym:
- wahania nastroju
- depresja
- niezdolność do skupienia się lub wykonywania wielu zadań jednocześnie
Zaostrzenia lub remisje mogą nasilać wahania nastroju i zdolność koncentracji.
U osób z ALS objawy pozostają w dużej mierze fizyczne. W rzeczywistości u wielu osób z ALS funkcje umysłowe pozostają nienaruszone, nawet jeśli większość ich zdolności fizycznych została naruszona. Jednak szacuje się, że nawet 50 procent osób z ALS może doświadczać łagodnych do umiarkowanych zmian poznawczych lub behawioralnych z powodu ALS. W miarę postępu choroby u niektórych osób rozwinęła się demencja.
Co sprawia, że jest się chorobą autoimmunologiczną?
SM to choroba autoimmunologiczna. Choroby autoimmunologiczne pojawiają się, gdy układ odpornościowy omyłkowo atakuje normalne, zdrowe części ciała, jakby były obce i niebezpieczne. W przypadku SM organizm myli mielinę z najeźdźcą i próbuje ją zniszczyć.
ALS nie jest chorobą autoimmunologiczną, ale zaburzeniem układu nerwowego. Jego przyczyna jest w dużej mierze nieznana. Oto niektóre możliwe przyczyny:
- mutacja genów
- brak równowagi chemicznej
- zdezorganizowana odpowiedź immunologiczna
Niewielka liczba przypadków jest związana z historią rodziny i może być dziedziczona.
Kto choruje na ALS i SM?
Szacuje się, że stwardnienie rozsiane dotyka około 2,1 miliona ludzi na całym świecie, z czego około 400 000 w Stanach Zjednoczonych.
W 2014 roku prawie 16 000 Amerykanów żyło z ALS. Centers for Disease Control and Prevention (CDC) szacuje, że co roku u około 5000 osób diagnozuje się ALS.
Istnieje kilka czynników ryzyka, które mogą wpływać na rozwój ALS i SM:
Płeć
ALS występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet. Stowarzyszenie ALS szacuje, że ALS rozwija się o 20 procent więcej mężczyzn niż kobiet.
Z drugiej strony SM występuje częściej u kobiet. Kobiety mogą być dwa do trzech razy bardziej narażone na rozwój SM niż mężczyźni. Jednak niektórzy badacze sugerują, że to oszacowanie jest w rzeczywistości wyższe, a kobiety są trzy lub cztery razy bardziej narażone na rozwój SM.
Wiek
ALS jest częściej diagnozowany u osób w wieku od 40 do 70 lat, chociaż można go zdiagnozować w młodszym wieku. Średni wiek w momencie diagnozy to 55 lat.
SM jest często diagnozowane u nieco młodszych osób, z typowym przedziałem wiekowym między 20 a 50 rokiem życia. Podobnie jak w przypadku ALS, możliwe jest zdiagnozowanie SM w młodszym wieku.
Dodatkowe czynniki ryzyka
Wydaje się, że historia rodzinna zwiększa ryzyko dla obu chorób. Nie ma etnicznego ani społeczno-ekonomicznego czynnika ryzyka dla ALS lub SM. Z nieznanych powodów prawdopodobieństwo wystąpienia ALS u weteranów wojskowych jest dwukrotnie większe niż u ogółu społeczeństwa.
Potrzebne są dalsze badania, aby lepiej zrozumieć przyczyny obu chorób.
Diagnozowanie ALS i SM
Bardzo trudno jest zdiagnozować ALS lub SM, szczególnie we wczesnej fazie choroby. Aby postawić diagnozę, lekarz poprosi o szczegółowe informacje na temat twoich objawów i historii zdrowia. Istnieją również testy, które mogą wykonać, aby pomóc w postawieniu diagnozy.
Jeśli podejrzewa się ALS, lekarz może zlecić badania elektrodiagnostyczne, takie jak elektromiografia lub test szybkości przewodzenia nerwów. Testy te dostarczają informacji na temat przekazywania sygnałów nerwowych do mięśni.
Twój lekarz może również zamówić próbki krwi i moczu lub wykonać nakłucie lędźwiowe w celu zbadania płynu rdzeniowego. Można zamówić rezonans magnetyczny lub prześwietlenie rentgenowskie. Jeśli masz skan MRI lub zdjęcie rentgenowskie, lekarz może wstrzyknąć ci barwnik, aby zwiększyć wizualizację uszkodzonych obszarów. Może być również zalecana biopsja mięśnia lub nerwu.
Lekarze mogą wykorzystać wyniki MRI do rozróżnienia między SM a ALS. Stwardnienie rozsiane celuje i atakuje mielinę w procesie zwanym demielinizacją, który może wykryć skan MRI. Dzięki temu nerwy nie działają tak dobrze, jak kiedyś. Z drugiej strony ALS najpierw atakuje nerwy. W ALS proces demielinizacji rozpoczyna się później, po tym, jak nerwy zaczynają obumierać.
Leczenie ALS i SM
Leczenie SM:
Większość leków zatwierdzonych przez FDA na SM jest skuteczna u osób z nawracającą postacią choroby. Ostatnio podjęto wysiłki badawcze w celu znalezienia większej liczby metod leczenia i leków na postępujące postacie choroby. Naukowcy również ciężko pracują, aby znaleźć lekarstwo.
Opracowanie planu leczenia SM koncentruje się na spowolnieniu postępu choroby i opanowaniu objawów. Leki przeciwzapalne, takie jak kortyzon, mogą pomóc w blokowaniu odpowiedzi autoimmunologicznej. Leki modyfikujące przebieg choroby są dostępne zarówno w postaci do wstrzykiwań, jak i doustnie. Wydaje się, że są one skuteczne w poprawie wyników leczenia nawracających postaci SM.
Ważny jest również styl życia i alternatywne metody leczenia SM, skupiające się przede wszystkim na redukcji stresu. Uważa się, że przewlekły stres pogarsza objawy neurologiczne i zwiększa liczbę uszkodzeń mózgu. Zabiegi związane ze stylem życia obejmują ćwiczenia i techniki relaksacyjne, takie jak praktykowanie uważności. Uważność redukuje stres i pozwala na lepsze metody radzenia sobie w stresujących sytuacjach.
Ataki lub nawroty SM mogą nadejść bez ostrzeżenia, dlatego ważne jest, aby być gotowym dostosować swoje czynności do tego, jak się czujesz w danym dniu. Jednak pozostawanie tak aktywnym, jak to tylko możliwe i kontynuowanie kontaktów towarzyskich może pomóc w złagodzeniu objawów.
Leczenie ALS:
Podobnie jak w przypadku SM, nie ma lekarstwa na ALS. Zabiegi są stosowane w celu spowolnienia objawów i zapobiegania niektórym powikłaniom.
Przez wiele lat jedynym lekiem do leczenia ALS zatwierdzonym przez FDA był riluzol (Rilutek). Jednak naukowcy ciężko pracują, aby znaleźć nowe terapie i leki, a jeden z nich został zatwierdzony w maju 2017 r. W przypadku niektórych osób leki te wydają się spowalniać postęp choroby. Istnieją inne leki, które mogą pomóc w radzeniu sobie z objawami, takimi jak zaparcia, zmęczenie i ból.
Terapia fizyczna, zajęciowa i logopedyczna może pomóc w radzeniu sobie z niektórymi skutkami ALS. Gdy oddychanie staje się trudne, możesz skorzystać z pomocy urządzeń. Wsparcie psychologiczne jest również ważne, aby pomóc emocjonalnie.
Perspektywy
Każdy warunek ma inną perspektywę długoterminową.
Outlook dla MS
Objawy SM zwykle rozwijają się powoli. Osoby ze stwardnieniem rozsianym mogą nadal żyć stosunkowo dobrze. Objawy SM mogą pojawiać się i znikać, w zależności od rodzaju SM. Możesz doświadczyć ataku, a następnie objawy znikną na kilka dni, tygodni lub nawet lat.
Postęp SM różni się w zależności od osoby. Większość osób z SM należy do jednej z tych czterech kategorii choroby:
- Zespół izolowany klinicznie: jest to pierwszy epizod objawów spowodowanych stanem zapalnym i uszkodzeniem mieliny pokrywającej nerwy w mózgu lub rdzeniu kręgowym.
- Rzutowo-remisyjna postać SM (RRMS): RRMS jest najpowszechniejszą postacią SM. Po nawrotach następuje całkowite lub prawie całkowite wyleczenie. Postęp choroby po atakach jest niewielki lub żaden.
- Wtórnie postępujące SM (SPMS): SPMS jest drugim etapem RRMS. Choroba zaczyna się rozwijać po atakach lub nawrotach.
- Pierwotnie postępujące MS (PPMS): Funkcja neurologiczna zaczyna się pogarszać od samego początku PPMS. Progresja jest różna i od czasu do czasu spada, ale nie ma remisji.
Perspektywy dla ALS
Objawy ALS zwykle rozwijają się bardzo szybko i jest uważane za stan terminalny. Współczynnik przeżycia 5-letniego, czyli liczba osób nadal żyjących 5 lat po zdiagnozowaniu, wynosi 20 procent. Średni wskaźnik przeżycia wynosi 3 lata od diagnozy. Do 10 procent przeżywa dłużej niż 10 lat.
Według National Institute of Neurological Disorders and Stroke, ostatecznie wszyscy ludzie z ALS nie będą mogli chodzić, stać ani poruszać się bez pomocy. Mogą również mieć duże trudności w połykaniu i żuciu.
Na wynos
Chociaż wydaje się, że obie choroby mają wiele wspólnego na najwcześniejszych etapach, postęp, leczenie i perspektywy dla ALS i SM są bardzo różne. Jednak w obu przypadkach leczenie toruje drogę do zdrowszego, bardziej satysfakcjonującego życia tak długo, jak to możliwe.
Osoby z którąkolwiek chorobą powinny porozmawiać ze swoim lekarzem o opracowaniu planu leczenia. Twój lekarz może również przepisać leki, które mogą pomóc w łagodzeniu objawów.
MS kontra ALS: pytania i odpowiedzi
P:
Mam początkowe symptomy zarówno stwardnienia rozsianego jak i ALS. Jakie testy lub procedury są wykonywane w celu ustalenia diagnozy?
ZA:
MRI jest często używany do rozróżnienia między SM a ALS. W SM rozpoczyna się demielinizacja nerwów i prowadzi do zmian nerwowych. Innymi słowy, utrata powłoki mielinowej nerwu następuje najpierw w SM, a następnie utrata funkcji nerwu. W ALS nerwy są uszkadzane przez nieznaną przyczynę, a następnie uszkodzone nerwy tracą swoją powłokę lub mielinę. Szukając demielinizacji za pomocą rezonansu magnetycznego, lekarz często może odróżnić te dwie choroby, ponieważ objawy demielinizacji często pojawiają się dobrze po nasileniu się objawów w ALS. Wreszcie, nie ma jednego ostatecznego testu, który pozwoliłby na rozróżnienie między tymi dwoma, ale objawy, objawy i obrazowanie są często wykorzystywane do wyciągania wniosków. George Krucik, MD, MBA Odpowiedzi reprezentują opinie naszych ekspertów medycznych. Wszystkie treści mają charakter wyłącznie informacyjny i nie powinny być traktowane jako porady medyczne.
