Co to jest nerwoból popółpaścowy?
Neuralgia popółpaścowa to bolesna choroba, która wpływa na nerwy i skórę. Jest to powikłanie półpaśca, zwanego potocznie półpasiec.
Półpasiec to bolesna, pęcherzowa wysypka skórna spowodowana reaktywacją wirusa ospy wietrznej-półpaśca, na który ludzie zwykle zapadają w dzieciństwie lub w okresie dojrzewania jako ospa wietrzna. Wirus może pozostawać uśpiony w komórkach nerwowych organizmu po dzieciństwie i może reaktywować się po latach.
Kiedy ból spowodowany półpasiec nie ustępuje po ustąpieniu wysypki i ustąpienia pęcherzy, stan ten nazywa się nerwobólem popółpaścowym. Neuralgia popółpaścowa jest najczęstszym powikłaniem półpaśca i pojawia się, gdy nerwy człowieka są uszkodzone podczas wybuchu półpaśca. Uszkodzone nerwy nie mogą wysyłać wiadomości ze skóry do mózgu i są one zdezorientowane, co powoduje przewlekły, silny ból, który może trwać miesiące lub lata.
Według badań Amerykańskiej Akademii Lekarzy Rodzinnych, około 20 procent osób, które chorują na półpasiec, również rozwija nerwoból popółpaścowy. Ponadto ten stan jest bardziej prawdopodobny u osób w wieku powyżej 60 lat.
Jakie są objawy nerwobólu popółpaścowego?
Półpasiec zwykle powoduje bolesną, pęcherzową wysypkę. Neuralgia popółpaścowa to powikłanie, które występuje tylko u osób, które już miały półpaśca. Typowe oznaki i objawy neuralgii popółpaścowej obejmują:
- silny ból utrzymujący się przez ponad jeden do trzech miesięcy w tym samym miejscu, w którym pojawił się półpasiec, nawet po ustąpieniu wysypki
- pieczenie na skórze, nawet przy najmniejszym nacisku
- wrażliwość na dotyk lub zmiany temperatury
Jakie są czynniki ryzyka dla nerwobólu popółpaścowego?
Wiek jest czynnikiem wysokiego ryzyka zarówno dla półpaśca, jak i neuralgii popółpaścowej. Osoby powyżej 60 roku życia mają zwiększone ryzyko, a osoby powyżej 70 roku życia mają jeszcze większe ryzyko.
Osoby, które odczuwają ostry ból i ciężką wysypkę podczas półpaśca, są również bardziej narażone na rozwój nerwobólów popółpaścowych.
Osoby z obniżoną odpornością z powodu zaburzeń, takich jak zakażenie wirusem HIV i chłoniak Hodgkina, rodzaj raka, mają zwiększone ryzyko rozwoju półpaśca. Badanie przeprowadzone przez Amerykańską Akademię Lekarzy Rodzinnych pokazuje, że zachorowalność na półpasiec jest do 15 razy większa u pacjentów z HIV niż u tych, którzy nie mają wirusa.
Jak diagnozuje się i leczy nerwoból popółpaścowy?
Testy są niepotrzebne. W większości przypadków lekarz diagnozuje nerwoból popółpaścowy na podstawie czasu trwania objawów bólowych po półpaścu.
Leczenie neuralgii popółpaścowej ma na celu kontrolę i zmniejszenie bólu do czasu ustąpienia stanu. Terapia bólu może obejmować następujące zabiegi.
Środki przeciwbólowe
Środki przeciwbólowe są również znane jako środki przeciwbólowe. Typowe leki przeciwbólowe stosowane w neuralgii popółpaścowej obejmują:
- krem kapsaicyna: środek przeciwbólowy ekstrahowany z ostrych papryczek chili
- plastry lidokainy, lek odrętwiający
- leki dostępne bez recepty, takie jak acetaminofen (tylenol) lub ibuprofen (Advil)
- silniejsze leki na receptę, takie jak kodeina, hydrokodon lub oksykodon
Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne
Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne są zwykle przepisywane w leczeniu depresji, ale są one również skuteczne w leczeniu bólu spowodowanego neuralgią popółpaścową. Często mają skutki uboczne, takie jak suchość w ustach i niewyraźne widzenie. Nie działają tak szybko, jak inne rodzaje środków przeciwbólowych. Powszechnie stosowane trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne w leczeniu neuralgii popółpaścowej obejmują:
- amitryptylina (Elavil)
- dezypramina (norpramina)
- imipramina (tofranil)
- nortryptylina (Pamelor)
Leki przeciwdrgawkowe
Leki przeciwdrgawkowe są zwykle stosowane w napadach padaczkowych, jednak badania kliniczne wykazały, że niższe dawki mogą być również skuteczne w leczeniu bólu w neuralgii popółpaścowej. Powszechnie stosowane leki przeciwdrgawkowe obejmują
- karbamazepina (Tegretol)
- pregabalina (Lyrica)
- gabapentyna (Neurontin)
- fenytoina (dilantin)
Jak można zapobiegać nerwobólom popółpaścowym?
Szczepionka przeciwko półpaścowi o nazwie Zostavax zmniejsza ryzyko półpaśca o 50 procent, a także chroni przed nerwobólami popółpaścowymi. Centers for Disease Control and Prevention (CDC) zaleca, aby szczepionkę podawać wszystkim dorosłym w wieku powyżej 60 lat, z wyjątkiem osób z osłabionym układem odpornościowym. Osobom tym można doradzić, aby nie otrzymywali szczepionki, ponieważ zawiera ona żywego wirusa.
Szczepionka przeciwko półpaścowi, Zostavax, różni się od szczepionki przeciw ospie wietrznej Varivax, którą zwykle podaje się dzieciom. Zostavax ma co najmniej 14 razy więcej żywych wirusów ospy wietrznej niż Varivax. Zostavax nie może być stosowany u dzieci, a Varivax nie może być stosowany do zapobiegania półpaścowi.
Perspektywy
Bolesna nerwoból popółpaścowy jest uleczalny i można mu zapobiegać. Większość przypadków znika w ciągu jednego do dwóch miesięcy, a rzadkie przypadki trwają dłużej niż rok.
Jeśli masz ponad 60 lat, dobrze jest się przeciwko niemu zaszczepić. Jeśli to rozwiniesz, istnieje wiele leków przeciwbólowych, a nawet przeciwdepresyjnych, które możesz zastosować, aby uśmierzyć ból. Może to zająć trochę czasu i cierpliwości.
