Stwardnienie rozsiane (SM)
Zrozumienie typowej progresji stwardnienia rozsianego (SM) i nauczenie się, czego się spodziewać, może pomóc w uzyskaniu poczucia kontroli i podejmowaniu lepszych decyzji.
SM występuje, gdy układ odpornościowy organizmu nieprawidłowo atakuje ośrodkowy układ nerwowy (OUN), chociaż nie jest uważane za chorobę autoimmunologiczną. Atak na OUN uszkadza mielinę i włókna nerwowe, które mielina chroni. Uszkodzenie zakłóca lub zniekształca impulsy nerwowe wysyłane przez rdzeń kręgowy.
Osoby ze stwardnieniem rozsianym na ogół przechodzą jeden z czterech przebiegów choroby o różnym nasileniu.
Rozpoznawanie objawów SM
Pierwszy etap do rozważenia ma miejsce przed postawieniem diagnozy SM przez lekarza. Na tym początkowym etapie możesz mieć objawy, które Cię niepokoją.
Uważa się, że czynniki genetyczne i środowiskowe odgrywają rolę w chorobie na SM. Być może stwardnienie rozsiane występuje w Twojej rodzinie i martwisz się o swoje prawdopodobieństwo rozwoju choroby.
Być może wcześniej doświadczyłeś objawów, które według lekarza mogą wskazywać na SM.
Typowe objawy to:
- zmęczenie
- drętwienie i mrowienie
- słabość
- zawroty głowy
- ból
- trudności w chodzeniu
- zmiany poznawcze
- zawrót głowy
Na tym etapie lekarz może określić, czy istnieje wysokie ryzyko rozwoju choroby na podstawie historii choroby i badania fizykalnego.
Jednak nie ma ostatecznego testu potwierdzającego obecność SM, a wiele objawów występuje również w przypadku innych schorzeń, więc choroba może być trudna do zdiagnozowania.
Nowa diagnoza
Następnym krokiem na tym kontinuum jest rozpoznanie SM.
Twój lekarz zdiagnozuje u Ciebie SM, jeśli istnieją wyraźne dowody na to, że w dwóch różnych momentach wystąpiły u Ciebie oddzielne epizody aktywności choroby w OUN.
Często postawienie tej diagnozy może zająć trochę czasu, ponieważ najpierw należy wykluczyć inne schorzenia. Należą do nich infekcje OUN, choroby zapalne OUN i zaburzenia genetyczne.
Na nowym etapie diagnozy prawdopodobnie omówisz z lekarzem opcje leczenia i nauczysz się nowych sposobów radzenia sobie z codziennymi czynnościami związanymi z chorobą.
Istnieją różne typy i stadia SM. Dowiedz się więcej o różnych typach poniżej.
Zespół izolowany klinicznie (CIS)
Jest to pierwszy epizod objawów spowodowanych stanem zapalnym i uszkodzeniem mieliny pokrywającej nerwy w mózgu lub rdzeniu kręgowym. Technicznie rzecz biorąc, CIS nie spełnia kryteriów diagnozy SM, ponieważ jest to odosobniony przypadek z tylko jednym obszarem demielinizacji odpowiedzialnym za objawy.
Jeśli MRI wykaże inny epizod w przeszłości, można postawić diagnozę SM.
SM rzutowo-remisyjna (RRMS)
Postać SM rzutowo-remisyjna generalnie przebiega według przewidywalnego wzorca z okresami, w których objawy nasilają się, a następnie ustępują. Ostatecznie może rozwinąć się do wtórnie postępującego SM.
Według National Multiple Sclerosis Society (NMSS) u około 85 procent osób ze stwardnieniem rozsianym początkowo diagnozuje się nawracająco-ustępujące SM.
Osoby z RRMS mają zaostrzenia (nawroty) SM. Między nawrotami mają okresy remisji. W ciągu kilku dziesięcioleci przebieg choroby prawdopodobnie ulegnie zmianie i stanie się bardziej złożony.
Wtórnie postępujące SM (SPMS)
Nawracająco-ustępująca postać SM może przekształcić się w bardziej agresywną postać choroby. NMSS donosi, że jeśli nie jest leczone, u połowy osób z rzutowo-remisyjną postacią MS w ciągu dziesięciu lat od pierwszej diagnozy rozwija się wtórnie postępujące SM.
W przypadku wtórnie postępującego SM nadal mogą wystąpić nawroty. Następnie następuje częściowe wyzdrowienie lub okresy remisji, ale choroba nie znika między cyklami. Zamiast tego stale się pogarsza.
Pierwotnie postępujące MS (PPMS)
Około 15 procent osób rozpoznaje stosunkowo rzadką postać choroby, zwaną pierwotnie postępującym SM.
Ta postać charakteryzuje się powolnym i stałym postępem choroby bez okresów remisji. Niektóre osoby z pierwotnie postępującym SM doświadczają sporadycznych plateau w objawach, jak również niewielkiej poprawy funkcji, która zwykle jest przejściowa. Występują różnice w tempie postępu w czasie.
Pediatryczne SM
Oprócz dorosłych na SM można zdiagnozować dzieci i młodzież. NMSS informuje, że od 2 do 5 procent wszystkich pacjentów z SM zauważyło objawy, które zaczęły się przed ukończeniem 18 roku życia.
Dziecięce SM ma podobny przebieg, jak dorosła postać choroby z podobnymi objawami. Jednak niektóre dzieci doświadczają dodatkowych objawów, takich jak drgawki i letarg. Ponadto przebieg choroby może postępować wolniej u młodszych osób niż u dorosłych.
Możliwości leczenia
Istnieje wiele opcji leczenia dostępnych dla osoby, u której zdiagnozowano SM. Twój lekarz i zespół medyczny mogą pomóc Ci znaleźć najlepszą kombinację metod leczenia objawów i poprawy jakości życia.
Zabiegi dostępne bez recepty obejmują:
- leki przeciwbólowe, takie jak aspiryna lub ibuprofen
- sporadyczne środki zmiękczające stolec i środki przeczyszczające
Leczenie na receptę i interwencje medyczne obejmują:
- kortykosteroidy na ataki SM
- wymiany osocza na ataki SM
- interferony beta
- glatiramer (Copaxone)
- teriflunomid (Aubagio)
- fumaran dimetylu (Tecfidera)
- fizykoterapia
- środki zwiotczające mięśnie
Alternatywne środki zaradcze obejmują:
- ćwiczenie
- joga
- akupunktura
- techniki relaksacyjne
Zmiany stylu życia obejmują:
- więcej ćwiczeń, w tym rozciągania
- zdrowsza dieta
- zmniejszenie stresu
Za każdym razem, gdy wprowadzasz zmianę w planie leczenia, najpierw skonsultuj się z lekarzem. Nawet naturalne środki mogą kolidować z lekami lub terapiami, które obecnie przyjmujesz.
Na wynos
Kiedy wiesz, czego szukać na każdym etapie SM, możesz lepiej kontrolować swoje życie i szukać odpowiednich metod leczenia.
Naukowcy nadal robią postępy w zrozumieniu choroby. Ulepszone postępy w terapii, nowe technologie i leki zatwierdzone przez FDA mają wpływ na podstawowy przebieg SM.
Korzystanie ze swojej wiedzy i ścisła współpraca z lekarzem może ułatwić leczenie SM w trakcie trwania choroby.
P:
Czy są jakieś sposoby na spowolnienie postępu SM? Jeśli tak, to jakie?
ZA:
Oprócz zdrowej diety i ćwiczeń fizycznych z rozciąganiem, upewnij się, że przyjmujesz wystarczającą ilość witaminy D, ponieważ u pacjentów z SM stwierdzono niedobór. Jak zawsze wykazano, że regularne przyjmowanie leków na SM spowalnia postęp choroby i zapobiega nawrotom.
Mark R. Laflamme, MDAnswers reprezentują opinie naszych ekspertów medycznych. Wszystkie treści mają charakter wyłącznie informacyjny i nie powinny być traktowane jako porady medyczne.
