Stwardnienie rozsiane (SM) jest najbardziej rozpowszechnionym na całym świecie schorzeniem neurologicznym prowadzącym do niepełnosprawności. Możesz rozwinąć SM w każdym wieku, ale większość ludzi otrzymuje diagnozy w wieku od 20 do 50 lat.
Istnieją nawracające, ustępujące i postępujące typy SM, ale przebieg rzadko jest przewidywalny. Naukowcy wciąż nie do końca rozumieją przyczynę SM ani dlaczego tak trudno jest określić tempo progresji.
Dobra wiadomość jest taka, że wiele osób cierpiących na SM nie ma poważnych niepełnosprawności. Większość ma normalną lub prawie normalną długość życia.
Nie ma krajowego ani globalnego rejestru nowych przypadków SM. Znane liczby to tylko szacunki.
Rozpowszechnienie
Ostatnie wyniki badania National MS Society szacują, że prawie 1 milion osób w Stanach Zjednoczonych żyje z SM. To ponad dwukrotnie więcej niż ostatnio zgłoszona liczba i pierwsze krajowe badania nad rozpowszechnieniem SM od 1975 r. Społeczeństwo szacuje również, że 2,3 miliona ludzi na całym świecie żyje z SM. Około 200 nowych przypadków jest diagnozowanych każdego tygodnia w Stanach Zjednoczonych, mówi forum MS Discovery.
Udostępnij na Pinterest
Stwardnienie rozsiane jest wyższe dalej od równika. Szacuje się, że w południowych stanach USA (poniżej 37. równoleżnika) wskaźnik SM wynosi od 57 do 78 przypadków na 100 000 osób. Wskaźnik ten jest dwukrotnie wyższy w stanach północnych (powyżej 37 równoleżnika) i wynosi około 110 do 140 przypadków na 100 000.
Częstość występowania SM jest również wyższa w chłodniejszych klimatach. Osoby pochodzenia północnoeuropejskiego są najbardziej narażone na zachorowanie na SM, niezależnie od miejsca zamieszkania. Tymczasem najniższe ryzyko wydaje się być wśród rdzennych Amerykanów, Afrykanów i Azjatów. Badanie z 2013 roku wykazało, że tylko 4 do 5 procent wszystkich zdiagnozowanych przypadków SM występuje u dzieci.
Udostępnij na Pinterest
Czynniki ryzyka
Znacznie więcej kobiet ma SM. W rzeczywistości krajowe stowarzyszenie SM szacuje, że SM występuje dwa do trzech razy częściej u kobiet niż u mężczyzn.
Stwardnienie rozsiane nie jest uważane za chorobę dziedziczną, ale naukowcy uważają, że może istnieć genetyczna predyspozycja do rozwoju choroby. Około 15 procent osób ze stwardnieniem rozsianym ma jednego lub więcej członków rodziny lub krewnych, którzy również chorują na SM, zauważa National Institute of Neurological Disorders and Stroke. W przypadku bliźniąt jednojajowych istnieje szansa 1 na 3 dla każdego rodzeństwa na tę chorobę.
Badacze i neurolodzy wciąż nie mogą z całą pewnością stwierdzić, co powoduje SM. Ostateczną przyczyną SM jest uszkodzenie mieliny, włókien nerwowych i neuronów w mózgu i rdzeniu kręgowym. Razem tworzą centralny układ nerwowy. Naukowcy przypuszczają, że w grę wchodzi kombinacja czynników genetycznych i środowiskowych, ale nie do końca wiadomo, jak to zrobić.
Udostępnij na Pinterest
Jednak związek układu odpornościowego i mózgu można uznać za winowajcę. Naukowcy sugerują, że układ odpornościowy może pomylić normalne komórki mózgowe z obcymi.
Społeczność stwardnienia rozsianego wie na pewno, że choroba nie jest zaraźliwa.
Częstość występowania typów SM
Zespół izolowany klinicznie (CIS)
CIS jest uważany za jeden przebieg SM, ale może, ale nie musi, przejść do SM.
- Osoba musi doświadczyć epizodu neurologicznego (zwykle trwającego 24 godziny lub dłużej), który spowodował uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego.
- Jest prawdopodobne, że ten epizod rozwinie się w SM.
Okazało się, że osoby z wysokim ryzykiem rozwoju SM mają uszkodzenia mózgu wykryte przez MRI. Krajowe Towarzystwo SM szacuje, że prawdopodobieństwo rozpoznania SM w ciągu kilku lat wynosi od 60 do 80 procent. Tymczasem osoby z niskim ryzykiem nie mają uszkodzeń mózgu wykrytych w MRI. Mają 20 procent szans na otrzymanie diagnozy SM w tym samym czasie.
SM rzutowo-remisyjna (RRMS)
RRMS charakteryzuje się jasno określonymi nawrotami zwiększonej aktywności choroby i nasileniem objawów. Po nich następuje remisja, gdy choroba nie postępuje. Podczas remisji objawy mogą ulec poprawie lub zniknąć. Około 85 procent ludzi na początku otrzymuje diagnozę RRMS, mówi National MS Society.
Wtórne postępujące SM (SPMS)
SPMS następuje po wstępnej diagnozie RRMS. Obserwuje stopniowy wzrost niepełnosprawności wraz z postępem choroby, z objawami nawrotu lub zmian w badaniu MRI lub bez nich. Czasami mogą wystąpić nawroty, podobnie jak okresy stabilizacji.
Nieleczone około 50 procent osób z RRMS przechodzących na SPMS w ciągu dziesięciu lat od wstępnej diagnozy, szacuje badanie z 2017 r. Około 90 procent ludzi zmienia się w ciągu 25 lat.
Pierwotnie postępujące SM (PPMS)
Według szacunków National MS Society, PPMS rozpoznaje się u około 15 procent osób z SM. Osoby z PPMS doświadczają stałego postępu choroby bez wyraźnych nawrotów lub remisji. Wskaźnik PPMS jest równo podzielony między mężczyzn i kobiety. Objawy zwykle pojawiają się między 35 a 39 rokiem życia.
Udostępnij na Pinterest
Wysoki odsetek przypadków SM nie postępuje. Mogą one pasować do podgrupy z „bardzo stabilną, łagodną” postacią choroby, zgodnie z 30-letnim badaniem przedstawionym w 2017 r. Naukowcy twierdzą, że osoby mogą pozostać w fazie RRMS przez 30 lat.
Na drugim końcu spektrum badanie z 2015 roku wykazało, że około 8 procent osób z SM rozwija bardziej agresywny przebieg choroby. Jest znany jako wysoce aktywny nawracająco-ustępujący stwardnienie rozsiane (HARRMS).
Objawy i leczenie
Objawy różnią się znacznie w zależności od osoby. Żadne dwie osoby nie mają takiej samej kombinacji objawów. To oczywiście komplikuje identyfikację i diagnozę.
W raporcie z 2017 roku jedna piąta ankietowanych Europejczyków otrzymała błędną diagnozę, zanim ostatecznie otrzymała diagnozę SM. Stwierdzono, że przeciętna kobieta przechodzi około pięciu wizyt u lekarza w ciągu sześciu miesięcy przed postawieniem diagnozy.
Według Fundacji MS objawy mogą wpływać na umysł, ciało i zmysły na wiele sposobów. Obejmują one:
- niewyraźne lub podwójne widzenie lub całkowita utrata wzroku
- upośledzenie słuchu
- zmniejszony zmysł smaku i węchu
- drętwienie, mrowienie lub pieczenie kończyn
- utrata pamięci krótkotrwałej
- depresja, zmiany osobowości
- bóle głowy
- zmiany w mowie
- ból twarzy
- Porażenie Bella
- skurcze mięśni
- trudności z połykaniem
- zawroty głowy, utrata równowagi, zawroty głowy
- nietrzymanie moczu, zaparcia
- osłabienie, zmęczenie
- drżenie, drgawki
- zaburzenia erekcji, brak pożądania seksualnego
Nie ma jednego „testu SM”. Aby otrzymać diagnozę, lekarz musi zebrać historię choroby i przeprowadzić badanie neurologiczne oraz serię innych testów. Testy mogą obejmować:
- MRI
- analiza płynu rdzeniowego
- badania krwi
- potencjały wywołane (takie jak EEG)
Ponieważ dokładna przyczyna SM jest nadal nieznana, nie ma znanej metody zapobiegania.
Nie ma jeszcze lekarstwa na SM, ale leczenie może złagodzić objawy. Leki na SM mają na celu zmniejszenie częstotliwości nawrotów i spowolnienie postępu choroby.
Istnieje kilka leków modyfikujących chorobę zatwierdzonych przez Amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków do leczenia SM. Zawierają:
- teriflunomid (Aubagio)
- interferon beta-1a (Avonex, Rebif, Plegridy)
- interferon beta-1b (Betaseron, Extavia)
- octan glatirameru (Copaxone)
- Fingolimod (Gilenya)
- mitoksantron (Novantrone)
- fumaran dimetylu (Tecfidera)
- natalizumab (Tysabri)
- ocrelizumab (Ocrevus)
- alemtuzumab (Lemtrada)
Wskazówka
Te leki nie są zatwierdzone do stosowania w czasie ciąży. Nie jest również jasne, czy leki na SM są wydzielane z mlekiem matki. Porozmawiaj z lekarzem o swoich lekach na SM, jeśli rozważasz zajście w ciążę
Inne zaskakujące fakty dotyczące SM
Osoby chore na SM mogą bezpiecznie nosić dziecko do terminu porodu. Ciąża na ogół nie wpływa na SM w dłuższej perspektywie.
Stwierdzono jednak, że SM wpływa na decyzje dotyczące ciąży. W ankiecie z 2017 roku 36 procent uczestniczek zdecydowało się w ogóle nie mieć dzieci lub odroczyło moment zajścia w ciążę z powodu SM.
Podczas gdy osoby ze stwardnieniem rozsianym często odczuwają złagodzenie objawów podczas ciąży, około 20 do 40 procent ma nawrót w ciągu sześciu miesięcy po porodzie.
SM to droga choroba do leczenia. Analiza ekonomiczna SM z 2016 r. Wykazała, że całkowite koszty życia na osobę z SM wyniosły 4,1 mln USD. Średnie roczne koszty opieki zdrowotnej wahają się od 30 000 do 100 000 USD w zależności od łagodności lub ciężkości choroby.
