Wprowadzenie
Niektóre leki należy podawać we wstrzyknięciu dożylnym (IV) lub w infuzji. Oznacza to, że są wysyłane bezpośrednio do żyły za pomocą igły lub rurki. W rzeczywistości termin „dożylnie” oznacza „do żyły”.
Podczas podawania dożylnego do żyły wprowadza się cienką plastikową rurkę zwaną cewnikiem IV. Cewnik umożliwia lekarzowi podanie wielu bezpiecznych dawek leków bez konieczności każdorazowego szturchania cię igłą.
W większości przypadków nie podasz sobie leku dożylnego. Chociaż możesz samodzielnie przyjmować leki infuzyjne w domu, prawdopodobnie otrzymasz terapię od lekarza. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się o dwóch głównych narzędziach stosowanych do podawania IV - standardowych liniach dożylnych i cewnikach do żyły centralnej - w tym o tym, dlaczego są używane i jakie są zagrożenia.
Zastosowania leków IV
Leki dożylne są często stosowane ze względu na kontrolę nad dawkami. Na przykład w niektórych sytuacjach ludzie muszą bardzo szybko otrzymać leki. Obejmuje to sytuacje awaryjne, takie jak zawał serca, udar lub zatrucie. W takich przypadkach przyjmowanie tabletek lub płynów doustnie może nie być wystarczająco szybkie, aby wprowadzić te leki do krwioobiegu. Z drugiej strony podanie dożylne szybko wysyła lek bezpośrednio do krwioobiegu.
W innych przypadkach konieczne może być powolne, ale ciągłe podawanie leków. Podawanie IV może być również kontrolowanym sposobem podawania leków w czasie.
Niektóre leki można podawać dożylnie, ponieważ jeśli przyjmujesz je doustnie (doustnie), enzymy w żołądku lub wątrobie mogą je rozłożyć. Uniemożliwiłoby to dobre działanie leków, gdy w końcu trafią do krwiobiegu. Dlatego te leki byłyby znacznie skuteczniejsze, gdyby były wysyłane bezpośrednio do krwiobiegu przez podanie IV.
O standardowych liniach IV
Standardowe linie IV są zwykle używane do potrzeb krótkoterminowych. Na przykład mogą być używane podczas krótkiego pobytu w szpitalu do podawania leków podczas operacji lub do podawania leków przeciwbólowych, na nudności lub antybiotyków. Standardowa linia IV może być zwykle używana do czterech dni.
Przy standardowym podawaniu dożylnym igła jest zwykle wprowadzana do żyły w nadgarstku, łokciu lub grzbiecie dłoni. Następnie cewnik jest wciskany na igłę. Igła została usunięta, a cewnik pozostaje w żyle. Wszystkie cewniki IV są zwykle podawane w szpitalu lub klinice.
Standardowy cewnik IV jest używany do dwóch rodzajów podawania leków IV:
IV push
IV „push” lub „bolus” to szybkie wstrzyknięcie leku. Do cewnika wprowadza się strzykawkę, aby szybko wysłać jednorazową dawkę leku do krwiobiegu.
Wlew IV
Wlew IV to kontrolowane podawanie leku do krwiobiegu w czasie. Dwie główne metody infuzji IV wykorzystują grawitację lub pompę do przesyłania leku do cewnika:
Infuzja z pompy: w Stanach Zjednoczonych najczęściej stosowaną metodą jest infuzja z pompy. Pompa jest podłączona do linii kroplówki i przesyła lekarstwa i roztwór, taki jak sterylna sól fizjologiczna, do cewnika w powolny, stabilny sposób. Pompy można stosować, gdy dawkowanie leku musi być precyzyjne i kontrolowane.
Infuzja kroplowa: Ta metoda wykorzystuje grawitację do dostarczania stałej ilości leku przez określony czas. W przypadku kroplówki lek i roztwór kapią z worka przez rurkę do cewnika.
Rodzaje centralnych cewników żylnych
Długotrwałe leczenie farmakologiczne, takie jak chemioterapia lub całkowite żywienie pozajelitowe, zwykle wymaga zastosowania centralnego cewnika dożylnego (CVC) zamiast standardowego cewnika IV. CVC wprowadza się do żyły w okolicy szyi, klatki piersiowej, ramienia lub pachwiny.
CVC mogą być używane przez dłuższy okres czasu niż standardowa linia IV. Kod CVC może pozostawać na miejscu przez kilka tygodni lub nawet miesięcy.
Trzy główne typy kodów CVC to:
Cewnik centralny wprowadzany obwodowo (PICC)
PICC ma długą linię, która przesyła leki z obszaru wprowadzenia, przez naczynia krwionośne, aż do żyły w pobliżu serca. PICC jest zwykle umieszczany w żyle powyżej łokcia w ramieniu.
Cewnik tunelowany
Dzięki tunelowanemu cewnikowi leki mogą być przesyłane bezpośrednio do naczyń krwionośnych w sercu. Jeden koniec cewnika wprowadza się do żyły na szyi lub klatce piersiowej podczas krótkiego zabiegu chirurgicznego. Reszta cewnika przechodzi przez ciało, a drugi koniec przechodzi przez skórę. Następnie do tego końca cewnika można podać leki.
Wszczepiony port
Podobnie jak tunelowany cewnik, wszczepiony port wprowadza cewnik do żyły na szyi lub klatce piersiowej. Urządzenie to jest również zakładane podczas krótkiego zabiegu chirurgicznego. Ale w przeciwieństwie do tunelowanego cewnika, implantowany port znajduje się całkowicie pod skórą. Aby użyć tego urządzenia, pracownik służby zdrowia wstrzykuje lek przez skórę do portu, który przesyła lek do krwiobiegu.
Leki zwykle podawane przez IV
IV może podawać wiele różnych rodzajów leków. Niektóre z leków częściej podawanych tą metodą to:
- leki stosowane w chemioterapii, takie jak doksorubicyna, winkrystyna, cisplatyna i paklitaksel
- antybiotyki, takie jak wankomycyna, meropenem i gentamycyna
- leki przeciwgrzybicze, takie jak mykafungina i amfoterycyna
- leki przeciwbólowe, takie jak hydromorfon i morfina
- leki na niskie ciśnienie krwi, takie jak dopamina, epinefryna, norepinefryna i dobutamina
- leki immunoglobuliny (IVIG)
Skutki uboczne
Chociaż stosowanie leków dożylnych jest ogólnie bezpieczne, może powodować zarówno łagodne, jak i niebezpieczne skutki uboczne. Leki podawane dożylnie bardzo szybko działają na organizm, więc skutki uboczne, reakcje alergiczne i inne mogą wystąpić szybko. W większości przypadków pracownik służby zdrowia będzie Cię obserwował przez cały czas trwania wlewu, a czasami przez pewien czas po nim. Przykłady skutków ubocznych IV obejmują:
Infekcja
Infekcja może wystąpić w miejscu wstrzyknięcia. Aby zapobiec infekcji, proces podawania należy przeprowadzać ostrożnie, używając sterylnego (wolnego od zarazków) sprzętu. Infekcja z miejsca wstrzyknięcia może również przedostać się do krwiobiegu. Może to spowodować ciężką infekcję w całym ciele.
Objawy infekcji mogą obejmować gorączkę i dreszcze, a także zaczerwienienie, ból i obrzęk w miejscu wstrzyknięcia. Jeśli masz jakiekolwiek objawy infekcji, natychmiast skontaktuj się z lekarzem.
Uszkodzenie naczyń krwionośnych i miejsca wstrzyknięcia
Żyła może zostać uszkodzona podczas wstrzyknięcia lub przez użycie linii cewnika IV. Może to spowodować infiltrację. W takim przypadku lek przedostaje się do otaczającej tkanki zamiast do krwiobiegu. Infiltracja może spowodować uszkodzenie tkanki.
Podanie IV może również powodować zapalenie żył lub zapalenie żył. Objawy zarówno nacieku, jak i zapalenia żył obejmują ciepło, ból i obrzęk w miejscu wstrzyknięcia. Skontaktuj się natychmiast z lekarzem, jeśli wystąpi którykolwiek z tych objawów.
Zator powietrzny
Jeśli powietrze dostanie się do strzykawki lub worka z lekiem dożylnym, a linia wyschnie, do żyły mogą dostać się pęcherzyki powietrza. Te pęcherzyki powietrza mogą następnie przemieszczać się do serca lub płuc i blokować przepływ krwi. Zator powietrzny może powodować poważne problemy, takie jak zawał serca lub udar.
Zakrzepy
Terapia dożylna może powodować tworzenie się skrzepów krwi. Skrzepy mogą blokować ważne naczynia krwionośne i powodować problemy, takie jak uszkodzenie tkanki lub śmierć. Zakrzepica żył głębokich jest jednym z rodzajów niebezpiecznych zakrzepów krwi, które może spowodować leczenie dożylne.
Porozmawiaj z lekarzem
Dożylne podanie leku to szybki i skuteczny sposób przesyłania leków do krwiobiegu. Jeśli lekarz przepisał ci go, prawdopodobnie wyjaśni cel i proces leczenia. Ale jeśli masz pytania, koniecznie zapytaj. Twoje pytania mogą obejmować:
- Jak długo będę potrzebować leczenia IV?
- Czy jestem narażony na wysokie ryzyko jakichkolwiek skutków ubocznych?
- Czy mogę otrzymać lek dożylny w domu? Czy mogę to sobie dać?
