Przegląd
Kiedy ciasno ubita masa niestrawionego lub częściowo strawionego materiału gromadzi się w przewodzie pokarmowym, jest to tzw. Bezoar i może powodować zator. Bezoary występują u zwierząt i ludzi w każdym wieku i najczęściej występują w żołądku. Kiedyś uważano, że mają właściwości magiczne lub lecznicze i mogą stanowić skuteczne antidotum na truciznę.
Rodzaje bezoarów
Istnieje kilka rodzajów bezoarów. Można je sklasyfikować według ich składu:
- Fitobezoary. Są to najpopularniejsze rodzaje bezoarów, które składają się z niestrawnych włókien roślinnych.
- Diospyrobezoars. Rodzaj fitobezoaru składający się z owoców persimmon.
- Trichobezoars. Składają się z włosów i cząstek pokarmu i mogą ważyć kilka kilogramów.
- Pharmacobezoars. Są to leki, które nie uległy rozpuszczeniu.
- Lactobezoars. Składają się z białka mleka i śluzu.
- Bezoary na ciała obce. Bibułka, plastik, kubki z pianki polistyrenowej i pasożytnicze robaki to inne przykłady materiałów występujących w bezoarach.
Przyczyny i czynniki ryzyka
Bezoary są spowodowane nagromadzeniem się materiału w przewodzie pokarmowym, którego żołądek nie może strawić. Chociaż bezoary mogą wpływać na każdego, niektóre schorzenia mogą wskazywać na zwiększone prawdopodobieństwo bezoaru. Fitobozoary najczęściej dotykają ludzi, którzy:
- przeszedł operację żołądka, taką jak opaska żołądkowa (w celu zmniejszenia masy ciała) lub bajpas żołądka
- ma zmniejszone wydzielanie kwasu żołądkowego (podchlorydia) lub zmniejszony rozmiar żołądka
- mają opóźnione opróżnianie żołądka, zwykle z powodu cukrzycy, chorób autoimmunologicznych lub mieszanej choroby tkanki łącznej
- nie potrafią lub nie przeżuwają prawidłowo jedzenia, zwykle z powodu braku zębów lub źle dopasowanej protezy
- mają nadmierne spożycie błonnika
Jeśli nie jesteś narażony na ryzyko bezoarów, jest mało prawdopodobne, że je rozwiniesz. Jednak w przypadku osób z grupy ryzyka ograniczenie spożycia pokarmów o dużej zawartości niestrawnej celulozy może pomóc zmniejszyć to ryzyko.
Objawy bezoarów
Większość bezoarów nie powoduje żadnych objawów, ponieważ nie blokują całkowicie przewodu pokarmowego. Tam, gdzie pojawiają się objawy, mogą to być:
- uczucie sytości po zjedzeniu bardzo małej ilości jedzenia
- brak apetytu
- nudności
- wymioty
- ból brzucha
- utrata masy ciała
- niedokrwistość
Bezoary u dzieci
Chociaż osoby starsze są generalnie bardziej narażone na fitobezoary, niektóre rodzaje bezoarów są częściej spotykane u dzieci. Lactobezoary to najczęściej występujący typ u niemowląt.
Czynniki ryzyka laktobezoarów u niemowląt obejmują:
- odwodnienie
- wcześniactwo i niska masa urodzeniowa (niedojrzały przewód pokarmowy)
- spożycie wysokokalorycznej formuły
- dodanie do formuły środków zagęszczających, takich jak pektyny
Trichobezoary występują zwykle u młodych samic, które ssą, przeżuwają i połykają własne włosy. Obecność trichobezoara może wskazywać na podstawowy problem psychiatryczny.
Diagnozowanie bezoarów
Twój lekarz może zdiagnozować bezoar za pomocą jednego z następujących testów:
- Rentgenowskie
- tomografia komputerowa
- USG jamy brzusznej
- endoskopia
Bezoary są zwykle obserwowane jako pojedyncza masa, ale mogą obejmować wiele mas. Mogą mieć kolor od brązowego, zielonego, żółtego, a nawet czarnego.
Lekarze czasami próbują usunąć kawałek bezoaru podczas endoskopii i badać go pod mikroskopem, szukając włosów lub materiału roślinnego.
Leczenie bezoarów
Jeśli zostanie wykryty bezoar, istnieje kilka opcji leczenia.
Jeśli objawy są łagodne, pierwszym krokiem może być próba rozpuszczenia bezoaru, aby mógł naturalnie przejść przez twoje ciało lub przynajmniej został rozbity i zmiękczony, aby można go było łatwiej usunąć.
Bezoary można również usunąć podczas endoskopii. Może się to zdarzyć podczas diagnozy lub po próbie rozpuszczenia bezoaru z sodą. Do rozbicia lub usunięcia bezoarów można również użyć kleszczyków, sprayów strumieniowych lub laserów.
Niektóre bezoary, szczególnie bezoary złożone z persymony, mogą być trudniejsze do usunięcia i wymagają operacji.
Powikłania bezoarów
Bezoary, jeśli nie są leczone, mogą powodować poważniejsze komplikacje. Bezoar może uszkodzić wyściółkę żołądka i spowodować wrzody żołądka, krwawienie, uszkodzenie lub perforację jelit lub niedrożność jelit.
Outlook i zapobieganie
Leczenie bezoarów jest w dużej mierze skuteczne. Należy jednak podjąć kroki, aby zapobiec takim zdarzeniom w przyszłości.
Osoby o podwyższonym ryzyku rozwoju bezoaru mogą chcieć unikać niektórych pokarmów, takich jak persymony, seler, dynia, suszone śliwki i łupiny nasion słonecznika. Dokładne przeżuwanie pokarmu przed połknięciem może również pomóc w zapobieganiu ich wystąpieniu.
Leczenie psychiatryczne, w stosownych przypadkach, może pomóc w zapobieganiu trichobezoarom.
