O testach na HIV
HIV to wirus atakujący układ odpornościowy. Jeśli zakażenie wirusem HIV nie jest leczone, osoba może rozwinąć się AIDS, który jest przewlekłym i często śmiertelnym stanem. HIV przenosi się poprzez kontakt seksualny pochwowy, ustny lub analny. Przenosi się również przez krew, produkty zawierające czynnik krwi, zażywanie narkotyków dożylnych i mleko matki.
Aby zbadać obecność wirusa HIV, można przeprowadzić serię badań krwi, w tym jedno zwane testem ELISA. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się, jak te testy są wykonywane, czego się spodziewać podczas testów i jakie mogą oznaczać wyniki.
Czym jest test ELISA i test różnicowania wirusa HIV?
Enzymatyczny test immunosorpcyjny (ELISA), znany również jako enzymatyczny test immunologiczny (EIA), wykrywa przeciwciała HIV i antygeny we krwi.
Przeciwciała to białka wytwarzane przez układ odpornościowy, które pomagają organizmowi zwalczać choroby. Układ odpornościowy wytwarza przeciwciała w odpowiedzi na obecność obcych substancji, takich jak wirusy. Natomiast antygeny to wszelkie obce substancje w organizmie, które powodują odpowiedź układu odpornościowego.
Test ELISA jest zazwyczaj pierwszym testem zleconym przez lekarza. W przypadku pozytywnego wyniku tego testu, po teście ELISA poprzednio następował test zwany Western blot w celu potwierdzenia diagnozy. Jednak metoda Western blot nie jest już używana, a obecnie po teście ELISA następuje test różnicowania HIV w celu potwierdzenia zakażenia HIV. Dostawca może również zamówić test na wykrycie materiału genetycznego HIV.
Kiedy zaleca się wykonanie testu ELISA?
Test ELISA jest zalecany, jeśli osoba była narażona na zakażenie wirusem HIV lub istnieje ryzyko zarażenia wirusem HIV. Osoby zagrożone zarażeniem wirusem HIV obejmują:
- osoby, które używają leków dożylnych (IV)
- osoby uprawiające seks bez prezerwatywy, zwłaszcza z osobą zakażoną wirusem HIV lub o nieznanym statusie HIV
- osoby, które przeszły choroby przenoszone drogą płciową (STD)
- osoby, które miały transfuzję krwi lub zastrzyki z czynnikiem krzepnięcia krwi przed 1985 rokiem
Ludzie mogą zdecydować się na wykonanie testu, jeśli nie są pewni swojego statusu HIV, nawet jeśli nie należą do grupy wysokiego ryzyka. W przypadku osób, które uczestniczą w zachowaniach wysokiego ryzyka, takich jak dożylne zażywanie narkotyków lub seks bez prezerwatywy, dobrym pomysłem jest regularne badanie. Centers for Disease Control and Prevention (CDC) zaleca, aby wszyscy dorośli przynajmniej raz przeszli testy na obecność wirusa HIV.
Jak przygotować się do testów?
Nie ma potrzeby przygotowywania się do testu ELISA ani do testu różnicowania. Testy te są wykonywane przy użyciu próbki krwi, a pobranie próbki zajmuje bardzo mało czasu. Jednak uzyskanie wyników testu może zająć kilka dni, a w niektórych przypadkach tygodni.
Osoby, które boją się igieł lub które zemdlały na widok krwi, powinny poinformować o tym lekarza i technika laboratoryjnego. Lekarze ci mogą podjąć środki ostrożności, aby zapewnić bezpieczeństwo w przypadku omdlenia.
Co się dzieje podczas testu?
Przed badaniem pracownik służby zdrowia wyjaśni procedurę. Osoba mająca test będzie prawdopodobnie musiała podpisać formularz zgody.
Aby zapobiec problemom podczas testu, osoba powinna koniecznie poinformować lekarza, jeśli:
- mieli w przeszłości problemy z oddawaniem krwi
- łatwo się siniaczą
- mają zaburzenia krzepnięcia, takie jak hemofilia
- biorą leki przeciwzakrzepowe (leki rozrzedzające krew)
Podczas testu
Procedura pobierania próbki krwi jest taka sama dla obu testów. Lekarz będzie:
- oczyścić skórę w miejscu, w którym planują pobrać krew
- załóż opaskę uciskową lub gumkę wokół ramienia, aby żyły puchły od krwi
- włóż igłę do jednej z żył i pobierz małą próbkę krwi do probówki
- wyjąć igłę i założyć bandaż
Aby zmniejszyć dalsze krwawienie, po badaniu można poprosić osobę o podniesienie lub zgięcie ręki w celu zmniejszenia przepływu krwi.
Podanie próbki krwi nie jest bolesne, chociaż osoba może poczuć ukłucie lub ukłucie, gdy igła wbija się w żyłę. Po zabiegu ramię może lekko pulsować.
Badanie krwi
Do testu ELISA próbka krwi zostanie wysłana do laboratorium w celu analizy. Technik laboratoryjny doda próbkę do urządzenia zawierającego antygen HIV i przeciwciała anty-HIV.
Zautomatyzowany proces doda enzym do urządzenia. Enzym pomaga przyspieszyć reakcje chemiczne. Następnie monitorowana będzie reakcja krwi i antygenu. Jeśli krew zawiera przeciwciała przeciwko HIV lub antygeny HIV, połączy się z antygenem lub przeciwciałem w urządzeniu. Jeśli to wiązanie zostanie wykryte, osoba może być nosicielem wirusa HIV.
Test różnicowania jest bardzo podobny, ale zamiast zautomatyzowanej maszyny urządzenie może obsługiwać technik laboratoryjny. Specyficzne przeciwciała i antygeny we krwi są oddzielane i identyfikowane za pomocą innego urządzenia do testów immunologicznych.
Czy jest jakieś ryzyko?
Testy te są bardzo bezpieczne, ale mogą wystąpić rzadkie komplikacje. Na przykład osoba może:
- czują zawroty głowy lub omdlenia, zwłaszcza jeśli obawiają się igieł lub krwi
- dostać infekcję w miejscu wkłucia igły
- rozwinąć siniak w miejscu nakłucia
- mają problemy z zatrzymaniem krwawienia
Osoba powinna natychmiast skontaktować się ze swoim lekarzem, jeśli wystąpi którekolwiek z tych komplikacji.
Co oznaczają wyniki testu?
Jeśli dana osoba uzyska dodatni wynik testu na obecność wirusa HIV w teście ELISA, może być nosicielem wirusa HIV. Jednak w teście ELISA mogą wystąpić fałszywie pozytywne wyniki. Oznacza to, że wyniki testów wskazują, że dana osoba jest zakażona wirusem HIV, podczas gdy w rzeczywistości nie. Na przykład posiadanie pewnych schorzeń, takich jak borelioza, kiła lub toczeń, może dawać fałszywie dodatni wynik na obecność wirusa HIV w teście ELISA.
Z tego powodu po pozytywnym teście ELISA przeprowadza się bardziej zaawansowane testy, aby potwierdzić, czy dana osoba jest nosicielem wirusa HIV. Testy te obejmują test różnicowania i test zwany testem kwasu nukleinowego (NAT). Jeśli dana osoba uzyska dodatni wynik na obecność wirusa HIV jednym z tych testów, prawdopodobnie jest nosicielem wirusa HIV.
Czasami HIV nie pojawia się w teście ELISA, mimo że dana osoba jest zarażona. Może się tak zdarzyć, jeśli ktoś jest na wczesnym etapie infekcji, a jego organizm nie wyprodukował wystarczającej ilości przeciwciał (w odpowiedzi na wirusa), aby testy mogły wykryć. Ten wczesny etap zakażenia wirusem HIV, w którym dana osoba jest nosicielem wirusa HIV, ale ma negatywne wyniki, jest znany jako „okres okienka”.
Według CDC okres okienka dla osoby wynosi zwykle od trzech do 12 tygodni. Jednak w rzadkich przypadkach u niektórych osób wytworzenie przeciwciał może zająć nawet sześć miesięcy.
Po teście
Chociaż zarówno test ELISA, jak i test różnicowania są proste i nieskomplikowane, oczekiwanie na wyniki może wywołać niepokój. W wielu przypadkach dana osoba będzie musiała porozmawiać z kimś osobiście lub przez telefon, aby otrzymać wyniki, niezależnie od tego, czy są one pozytywne, czy negatywne. Pozytywny wynik testu może wywołać silne emocje. W razie potrzeby pracownik służby zdrowia danej osoby może skierować ją do poradni lub grup wsparcia HIV.
Chociaż wirus HIV jest bardzo poważny, należy pamiętać, że obecnie dostępne są leki, które mogą zapobiec rozwojowi zakażenia HIV w AIDS. Osoba zarażona wirusem HIV może żyć długo i pełnowartościowo. Im wcześniej dana osoba dowiaduje się o swoim zakażeniu wirusem HIV, tym wcześniej może rozpocząć leczenie, aby zapobiec komplikacjom zdrowotnym lub przeniesieniu zakażenia na innych.
