Co to jest zespół rozpadu guza?
Celem leczenia raka jest zniszczenie guzów. Kiedy guzy nowotworowe rozpadają się bardzo szybko, nerki muszą pracować bardzo ciężko, aby usunąć wszystkie substancje znajdujące się w tych guzach. Jeśli nie mogą nadążyć, możesz rozwinąć coś, co nazywa się zespołem rozpadu guza (TLS).
Zespół ten występuje najczęściej u osób z nowotworami krwiopochodnymi, w tym z niektórymi białaczkami i chłoniakami. Zwykle dzieje się to w ciągu kilku godzin do kilku dni po pierwszej chemioterapii.
TLS jest rzadkością, ale szybko może zagrażać życiu. Ważne jest, aby wiedzieć, jak to rozpoznać, aby można było natychmiast rozpocząć leczenie.
Jakie są objawy?
TLS zwiększa ilość kilku substancji we krwi, co może powodować szereg objawów.
Substancje te obejmują:
- Potas. Wysoki poziom potasu może prowadzić do zmian neurologicznych i problemów z sercem.
- Kwas moczowy. Nadmiar kwasu moczowego (hiperurykemia) może powodować kamienie nerkowe i uszkodzenie nerek. Możesz również rozwinąć złogi kwasu moczowego w stawach, co powoduje bolesny stan podobny do dny.
- Fosforan. Nagromadzenie fosforanów może prowadzić do niewydolności nerek.
- Wapń. Zbyt dużo fosforanu może również powodować spadek poziomu wapnia, prawdopodobnie prowadząc do ostrej niewydolności nerek.
Chociaż objawy TLS są zwykle łagodne na początku, ponieważ substancje gromadzą się we krwi, możesz doświadczyć:
- niepokój, drażliwość
- osłabienie, zmęczenie
- drętwienia mrowienia
- nudności wymioty
- biegunka
- skurcze mięśni
- ból stawu
- zmniejszone oddawanie moczu, mętny mocz
Nieleczona TLS może ostatecznie prowadzić do poważniejszych objawów, w tym:
- utrata kontroli mięśni
- arytmia serca
- drgawki
- halucynacje, delirium
Dlaczego tak się dzieje?
Chociaż TLS czasami występuje samoistnie przed leczeniem raka, jest to bardzo rzadkie. W większości przypadków dzieje się to wkrótce po rozpoczęciu chemioterapii.
Chemioterapia obejmuje leki przeznaczone do zwalczania nowotworów. Gdy guzy się rozpadają, uwalniają swoją zawartość do krwiobiegu. W większości przypadków nerki mogą bez problemu odfiltrować te substancje.
Jednak czasami guzy rozpadają się szybciej niż nerki mogą sobie z tym poradzić. Utrudnia to nerkom odfiltrowanie zawartości guza z krwi.
W większości przypadków dzieje się to wkrótce po pierwszej chemioterapii, kiedy duża liczba komórek nowotworowych ulega zniszczeniu w stosunkowo krótkim czasie. Może się to również zdarzyć później w trakcie leczenia.
Oprócz chemioterapii TLS jest również powiązany z:
- radioterapia
- terapia hormonalna
- terapia biologiczna
- terapia kortykosteroidami
Czy są jakieś czynniki ryzyka?
Istnieje kilka rzeczy, które mogą zwiększać ryzyko rozwoju TLS, w tym typ raka, który masz. Nowotwory często związane z TLS obejmują:
- białaczka
- chłoniak nieziarniczy
- nowotwory mieloproliferacyjne, takie jak mielofibroza
- blastomy w wątrobie lub mózgu
- nowotwory wpływające na czynność nerek przed leczeniem
Inne potencjalne czynniki ryzyka obejmują:
- duży rozmiar guza
- słaba czynność nerek
- szybko rosnące guzy
- niektóre leki stosowane w chemioterapii, w tym cisplatyna, cytarabina, etopozyd i paklitaksel
Jak się to rozpoznaje?
Jeśli przechodzisz chemioterapię i masz jakiekolwiek czynniki ryzyka TLS, lekarz będzie przeprowadzał regularne badania krwi i moczu w ciągu 24 godzin bezpośrednio po pierwszym leczeniu. To pozwala im sprawdzić, czy nie ma oznak, że nerki nie wszystko filtrują.
Typy testów, których używają, obejmują:
- azot mocznikowy we krwi
- wapń
- pełna morfologia krwi
- kreatynina
- dehydrogenaza mleczanowa
- fosfor
- elektrolity w surowicy
- kwas moczowy
Istnieją dwa zestawy kryteriów, które lekarze mogą wykorzystać do zdiagnozowania TLS:
- Kryteria biskupa kairskiego. Badania krwi muszą wykazać co najmniej 25-procentowy wzrost poziomu niektórych substancji.
- Kryteria Howarda. Wyniki laboratoryjne muszą wykazywać dwa lub więcej nietypowych pomiarów w ciągu 24 godzin.
Jak to jest traktowane?
Aby leczyć TLS, lekarz prawdopodobnie zacznie od podania płynów dożylnych (IV), jednocześnie monitorując częstotliwość oddawania moczu. Jeśli nie produkujesz wystarczającej ilości moczu, lekarz może również podać leki moczopędne.
Inne leki, których możesz potrzebować, obejmują:
- allopurynol (Aloprim, Lopurin, Zyloprim), aby powstrzymać wytwarzanie kwasu moczowego przez organizm
- rasburykaza (Elitek, Fasturtec) rozkładająca kwas moczowy
- wodorowęglan sodu lub acetazolamid (Diamox Sequels), aby zapobiec tworzeniu się kryształów kwasu moczowego
Istnieją również dwa nowsze rodzaje leków, które również mogą pomóc:
- doustne inhibitory kinazy, takie jak ibrutynib (Imbruvica) i idelalizyb (Zydelig)
- Inhibitory białka chłoniaka z komórek B-2, takie jak wenetoklaks (Venclexta)
Jeśli płyny i leki nie pomagają lub czynność nerek nadal się pogarsza, możesz potrzebować dializy nerek. Jest to rodzaj leczenia, który pomaga usunąć z krwi odpady, w tym pochodzące ze zniszczonych guzów.
Czy można temu zapobiec?
Nie u każdego przechodzącego chemioterapię rozwija się TLS. Ponadto lekarze wyraźnie zidentyfikowali ważne czynniki ryzyka i zwykle wiedzą, kto jest obciążony wyższym ryzykiem.
Jeśli masz którykolwiek z czynników ryzyka, lekarz może zdecydować o rozpoczęciu podawania dodatkowych płynów dożylnych na dwa dni przed pierwszą chemioterapią. Będą monitorować wydalanie moczu przez następne dwa dni i podadzą Ci środek moczopędny, jeśli nie produkujesz wystarczająco dużo.
Możesz również rozpocząć przyjmowanie allopurynolu w tym samym czasie, aby zapobiec wytwarzaniu kwasu moczowego przez organizm.
Działania te mogą trwać dwa lub trzy dni po sesji chemioterapii, ale lekarz może kontynuować monitorowanie krwi i moczu przez resztę leczenia.
Jaka jest perspektywa?
Ogólne ryzyko rozwoju TLS jest niskie. Jednak gdy ludzie go rozwiną, może powodować poważne komplikacje, w tym śmierć. Jeśli masz rozpocząć leczenie raka, zapytaj o czynniki ryzyka TLS i czy lekarz zaleca leczenie zapobiegawcze.
Powinieneś także upewnić się, że jesteś świadomy wszystkich objawów, aby móc rozpocząć leczenie, gdy tylko zaczniesz je zauważać.
