Co to jest chłoniak
Układ chłonny to szereg węzłów chłonnych i naczyń, które przemieszczają płyn limfatyczny w organizmie. Płyny limfatyczne zawierają zwalczające infekcje białe krwinki. Węzły chłonne działają jak filtry, wychwytując i niszcząc bakterie i wirusy, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się infekcji.
Podczas gdy układ limfatyczny zazwyczaj chroni twoje ciało, komórki limfatyczne zwane limfocytami mogą stać się rakowe. Nazwy nowotworów występujących w układzie chłonnym to chłoniaki.
Lekarze klasyfikują ponad 70 typów raka jako chłoniaki. Chłoniaki mogą wpływać na każdą część układu limfatycznego, w tym:
- szpik kostny
- grasica
- śledziona
- migdałki
- węzły chłonne
Lekarze zazwyczaj dzielą chłoniaki na dwie kategorie: chłoniak Hodgkina i chłoniak nieziarniczy (NHL).
Czym są zabiegi na chłoniaka?
Wielu lekarzy współpracuje przy leczeniu chłoniaka. Hematolodzy to lekarze specjalizujący się w chorobach krwi, szpiku kostnego i komórek odpornościowych. Onkolodzy leczą guzy nowotworowe. Patolodzy mogą współpracować z tymi lekarzami, aby pomóc w planowaniu leczenia i określić, czy dane leczenie działa.
Leczenie chłoniaka zależy od stadium raka. Lekarze „wystawią” guz, aby określić, jak daleko mogą się rozprzestrzenić komórki rakowe. Guz w stadium 1 jest ograniczony do kilku węzłów chłonnych, podczas gdy guz w stadium 4 rozprzestrzenił się na inne narządy, takie jak płuca lub szpik kostny.
Lekarze również „oceniają” guzy NHL według szybkości ich wzrostu. Warunki te obejmują:
- niski stopień lub leniwy
- średniozaawansowany lub agresywny
- wysokiej jakości lub bardzo agresywne
Leczenie chłoniaka Hodgkina obejmuje radioterapię w celu zmniejszenia i zabicia komórek rakowych. Lekarze przepisują również leki stosowane w chemioterapii, aby zniszczyć komórki rakowe. Przeczytaj więcej o tych lekach chemioterapeutycznych i innych lekach stosowanych w leczeniu chłoniaka.
Chemioterapia i radioterapia są również stosowane w leczeniu NHL. Skuteczne mogą być również terapie biologiczne ukierunkowane na rakowe komórki B. Przykładem tego typu leku jest rytuksymab.
W niektórych przypadkach przeszczep szpiku kostnego lub komórek macierzystych służy do budowania zdrowych komórek układu odpornościowego. Lekarze mogą pobrać te komórki lub tkanki przed rozpoczęciem chemioterapii i radioterapii. Krewni również mogą być w stanie oddać szpik kostny.
Jakie są objawy chłoniaka?
Chłoniak nie zawsze może powodować objawy we wczesnych stadiach. Zamiast tego lekarz może wykryć powiększone węzły chłonne podczas badania fizykalnego. Mogą wyglądać jak małe, miękkie guzki pod skórą. Osoba może wyczuć węzły chłonne w:
- szyja
- górna część klatki piersiowej
- Pacha
- żołądek
- pachwina
Podobnie wiele objawów wczesnego chłoniaka nie jest specyficznych. To sprawia, że łatwo je przeoczyć. Te typowe wczesne objawy chłoniaka obejmują:
- ból kości
- kaszel
- zmęczenie
- powiększona śledziona
- gorączka
- nocne poty
- ból podczas picia alkoholu
- swędząca wysypka
- wysypka w fałdach skóry
- duszność
- swędzenie skóry
- ból brzucha
- niewyjaśniona utrata masy ciała
Ponieważ objawy chłoniaka są często łatwe do przeoczenia, jego wykrycie i zdiagnozowanie we wczesnym stadium może być trudne. Ważne jest, aby wiedzieć, jak objawy mogą się zmieniać, gdy rak się pogarsza. Przeczytaj więcej o tych objawach io tym, czego możesz się spodziewać.
Jakie są przyczyny chłoniaka?
Rak jest wynikiem niekontrolowanego wzrostu komórek. Średnia żywotność komórki jest krótka, a następnie komórka umiera. Jednak u osób z chłoniakiem komórka rozwija się i rozprzestrzenia zamiast umierać.
Nie jest jasne, co powoduje chłoniaka, ale z tymi nowotworami wiąże się wiele czynników ryzyka.
Jakie są czynniki ryzyka dla chłoniaka?
Większość zdiagnozowanych przypadków chłoniaka nie ma znanej przyczyny. Jednak niektóre osoby są uważane za większe ryzyko.
Czynniki ryzyka chłoniaka nieziarniczego
Czynniki ryzyka chłoniaka nieziarniczego (NHL) obejmują:
- Niedobór odpornościowy. Może to być spowodowane słabym układem odpornościowym spowodowanym ludzkim wirusem niedoboru odporności (HIV) lub AIDS lub przyjmowaniem leku hamującego układ odpornościowy po przeszczepie narządu.
- Choroby autoimmunologiczne. Osoby z pewnymi chorobami autoimmunologicznymi, takimi jak reumatoidalne zapalenie stawów i celiakia, mają zwiększone ryzyko wystąpienia chłoniaka.
- Wiek. Chłoniak występuje najczęściej u osób powyżej 60 roku życia. Jednak niektóre typy częściej występują u dzieci i niemowląt.
- Seks. Kobiety są bardziej narażone na rozwój niektórych określonych typów chłoniaków, a mężczyźni częściej rozwijają inne typy.
- Etniczność. Biali Amerykanie w Stanach Zjednoczonych są bardziej narażeni na rozwój niektórych typów chłoniaków niż Afroamerykanie lub Amerykanie pochodzenia azjatyckiego.
- Infekcja. Osoby, które przeszły infekcje, takie jak ludzka białaczka z komórek T / wirus limfotropowy (HTLV-1), Heliobacter pylori, zapalenie wątroby typu C lub wirus Epsteina-Barr (EBV), są związane ze zwiększonym ryzykiem.
- Ekspozycja chemiczna i na promieniowanie. Osoby narażone na chemikalia zawarte w pestycydach, nawozach i herbicydach są również narażone na zwiększone ryzyko. Promieniowanie jądrowe może również zwiększyć ryzyko rozwoju NHL.
- Rozmiar. Otyłość została powiązana z chłoniakiem jako możliwym czynnikiem ryzyka, ale potrzeba więcej badań, aby zrozumieć ten możliwy czynnik ryzyka.
Czynniki ryzyka chłoniaka Hodgkina
Czynniki ryzyka chłoniaka Hodgkina obejmują:
- Wiek. Więcej przypadków rozpoznaje się u osób w wieku od 20 do 30 lat oraz u osób powyżej 55 roku życia.
- Seks. Mężczyźni są bardziej podatni na rozwój tego typu chłoniaka niż kobiety.
- Historia rodzinna. Jeśli zdiagnozowany zostanie ten typ raka, ryzyko jego rozwoju jest większe.
- Mononukleoza zakaźna. Infekcja EBV może spowodować mononukleozę. Ta infekcja może zwiększać ryzyko wystąpienia chłoniaka.
- Zamożność. Osoby, które pochodzą ze środowiska o wyższym statusie społeczno-ekonomicznym, są bardziej narażone na ten typ raka.
- Niedobór odpornościowy. Osoby z HIV są bardziej narażone na rozwój chłoniaka.
Jak rozpoznaje się chłoniaka?
Biopsję zwykle wykonuje się, jeśli lekarz podejrzewa chłoniaka. Obejmuje to usunięcie komórek z powiększonego węzła chłonnego. Lekarz znany jako hematopatolog zbada komórki, aby określić, czy komórki chłoniaka są obecne i jaki to rodzaj komórek.
Jeśli hematopatolog wykryje komórki chłoniaka, dalsze badania mogą określić, jak daleko rozprzestrzenił się rak. Testy te mogą obejmować prześwietlenie klatki piersiowej, badanie krwi lub badanie pobliskich węzłów chłonnych lub tkanek.
Skany obrazowe, takie jak tomografia komputerowa (CT) lub rezonans magnetyczny (MRI), mogą również zidentyfikować dodatkowe guzy lub powiększone węzły chłonne.
Jakie są rodzaje chłoniaków?
Dwa główne typy chłoniaków to chłoniak Hodgkina i chłoniak nieziarniczy (NHL). Patolog z XIX wieku, dr Thomas Hodgkin, zidentyfikował komórki w tak zwanym chłoniaku Hodgkina.
Osoby z chłoniakiem Hodgkina mają duże komórki rakowe zwane komórkami Reeda-Sternberga (RS). Osoby z NHL nie mają tych komórek.
Chłoniak nieziarniczy
Według Towarzystwa Leukemia & Lymphoma Society (LLS) NHL występuje trzy razy częściej niż chłoniak Hodgkina.
Do każdej kategorii należy wiele typów chłoniaków. Lekarze określają typy NHL na podstawie komórek, na które wpływają, oraz tego, czy komórki rosną szybko lub wolno. NHL tworzy się w komórkach B lub komórkach T układu odpornościowego.
Według LLS większość typów NHL wpływa na komórki B. Dowiedz się więcej o tym typie chłoniaka, na kogo wpływa i gdzie występuje. Rodzaje obejmują:
Chłoniak z komórek B
Rozlany chłoniak z dużych komórek B (DLBCL) jest najbardziej agresywnym typem NHL. Ten szybko rosnący chłoniak pochodzi z nieprawidłowych komórek B we krwi. Można go wyleczyć, jeśli jest leczony, ale nieleczony może prowadzić do śmierci. Etap DLBCL pomaga określić twoje rokowanie. Przeczytaj więcej o etapach i leczeniu tego chłoniaka.
Chłoniak z komórek T
Chłoniak z komórek T nie jest tak częstym chłoniakiem z komórek B; tylko 15 procent wszystkich przypadków NHL jest tego typu. Istnieje kilka typów chłoniaków z komórek T. Dowiedz się więcej o każdym z nich, o tym, co powodują i kto jest bardziej skłonny do ich rozwoju.
Chłoniak Burkitta
Chłoniak Burkitta jest rzadkim typem NHL, który jest agresywny i najczęściej występuje u osób z osłabionym układem odpornościowym. Ten typ chłoniaka występuje najczęściej u dzieci w Afryce Subsaharyjskiej, ale występuje w innych częściach świata. Dowiedz się więcej o tym rzadkim typie chłoniaka nieziarniczego.
Chłoniak grudkowy
Jeden na pięć chłoniaków zdiagnozowanych w Stanach Zjednoczonych to chłoniak grudkowy. Ten typ NHL, który zaczyna się w białych krwinkach, występuje najczęściej u osób starszych. Średni wiek rozpoznania chłoniaka to 60 lat. Ten chłoniak również rozwija się powoli, dlatego leczenie rozpoczyna się od uważnego czekania. Przeczytaj więcej o tej strategii.
Chłoniak z komórek płaszcza
Ta agresywna postać chłoniaka występuje rzadko - tylko około 6 procent przypadków NHL to ten typ. Chłoniak z komórek płaszcza jest również częściej diagnozowany na późniejszym etapie i zwykle występuje w przewodzie pokarmowym lub szpiku kostnym lub obejmuje je. Poznaj czynniki ryzyka i objawy chłoniaka z komórek płaszcza.
Pierwotny chłoniak śródpiersia z komórek B
Ten podtyp chłoniaka z komórek B stanowi prawie 10 procent przypadków DLBCL. Dotyczy głównie kobiet w wieku 20 i 30 lat.
Mały chłoniak limfocytowy
Mały chłoniak limfatyczny (SLL) to rodzaj wolno rosnącego chłoniaka. Komórki rakowe SLL znajdują się głównie w węzłach chłonnych. SLL jest identyczna z przewlekłą białaczką limfocytową (CLL), ale w przypadku CLL większość komórek rakowych znajduje się we krwi i szpiku kostnym.
Makroglobulinemia Waldenstroma (chłoniak limfoplazmocytowy)
Chłoniak limfoplazmacytyczny (LPL) jest rzadkim typem raka, który stanowi zaledwie 1 do 2 procent wszystkich chłoniaków. Dotyczy to głównie osób starszych. Makroglobulinemia Waldenstroma jest podtypem LPL. Powoduje nieprawidłową produkcję przeciwciał. Wiele osób z LPL ma anemię; przeczytaj więcej o innych typowych objawach i czynnikach ryzyka.
Chłoniak Hodgkina
Chłoniaki Hodgkina zwykle rozpoczynają się w komórkach B lub komórkach układu odpornościowego znanych jako komórki Reed-Sternberg (RS). Chociaż główna przyczyna chłoniaka Hodgkina nie jest znana, niektóre czynniki ryzyka mogą zwiększać ryzyko zachorowania na ten typ raka. Dowiedz się, jakie są te czynniki ryzyka.
Chłoniak Hodgkina
Typy chłoniaków Hodgkina obejmują:
Zubożona w limfocyty choroba Hodgkina
Ten rzadki, agresywny typ chłoniaka występuje w około 1 procencie przypadków chłoniaka i najczęściej diagnozowany jest u osób po trzydziestce. W badaniach diagnostycznych lekarze zobaczą normalne limfocyty z dużą ilością komórek RS.
Pacjenci z upośledzonym układem odpornościowym, tacy jak osoby z HIV, są bardziej narażeni na rozpoznanie tego typu chłoniaka.
Choroba Hodgkina bogata w limfocyty
Ten typ chłoniaka występuje częściej u mężczyzn i stanowi około 5 procent przypadków chłoniaka Hodgkina. Choroba Hodgkina bogata w limfocyty jest zwykle rozpoznawana we wczesnym stadium, a zarówno limfocyty, jak i komórki RS są obecne w testach diagnostycznych.
Chłoniak Hodgkina o mieszanej komórkowości
Podobnie jak w przypadku choroby Hodgkina bogatej w limfocyty, chłoniak Hodgkina o mieszanej komórkowości zawiera zarówno limfocyty, jak i komórki RS. Występuje częściej - prawie jedna czwarta przypadków chłoniaka Hodgkina jest tego typu - i częściej występuje u starszych dorosłych mężczyzn.
Choroba Hodgkina z przewagą limfocytów guzkowych
Typ chłoniaka Hodgkina z przewagą limfocytów guzkowych (NLPHL) występuje u około 5 procent pacjentów z chłoniakiem i charakteryzuje się brakiem komórek RS.
NLPHL występuje najczęściej u osób w wieku od 30 do 50 lat i częściej występuje u mężczyzn. Rzadko NLPHL może rozwinąć się lub przekształcić w rodzaj agresywnego NHL.
Stwardnienie guzkowe Chłoniak Hodgkina
Ten powszechny typ chłoniaka występuje w 70 procentach przypadków Hodgkina i występuje częściej u młodych dorosłych niż w jakiejkolwiek innej grupie. Ten typ chłoniaka występuje w węzłach chłonnych, które zawierają blizny lub stwardnienie.
Na szczęście ten typ chłoniaka jest wysoce uleczalny z wysokim współczynnikiem kuracji.
Prognozy dotyczące chłoniaka
Rokowanie po rozpoznaniu chłoniaka zależy od stopnia zaawansowania i typu chłoniaka. Wiele typów chłoniaków jest uleczalnych i wysoce uleczalnych. Jednak nie wszyscy są.
Niektóre typy chłoniaków również rozwijają się wolno lub wolno. W takim przypadku lekarze mogą zrezygnować z leczenia, ponieważ rokowanie, nawet w przypadku chłoniaka, jest nadal dobre w perspektywie długoterminowej.
Pięcioletnie przeżycie w przypadku chłoniaka Hodgkina w stadium 1 wynosi 90 procent; dla etapu 4 to 65 procent. W przypadku NHL pięcioletni wskaźnik przeżycia wynosi 70 procent; wskaźnik przeżycia 10-letniego wynosi 60 procent.
Etapy chłoniaka
Zarówno chłoniaka NHL, jak i chłoniaka Hodgkina można podzielić na cztery etapy. Stan chłoniaka zależy od tego, gdzie jest rak i jak daleko się rozprzestrzenił.
- Etap 1. Rak znajduje się w jednym węźle chłonnym lub jednym narządzie.
- Stopień 2. Rak znajduje się w dwóch węzłach chłonnych blisko siebie i po tej samej stronie ciała, lub rak jest w jednym narządzie i pobliskich węzłach chłonnych.
- Etap 3. W tym momencie rak występuje w węzłach chłonnych po obu stronach ciała oraz w wielu węzłach chłonnych.
- Etap 4. Rak może znajdować się w narządzie i rozprzestrzenić się poza pobliskie węzły chłonne. W miarę postępów NHL może zacząć się rozprzestrzeniać. Najczęstszymi miejscami zaawansowanego NHL są wątroba, szpik kostny i płuca.
Chociaż chłoniak w stadium 4 jest zaawansowany, nadal można go leczyć. Dowiedz się więcej o tym, jak leczy się ten etap chłoniaka - i dlaczego nie zawsze jest leczony.
Chłoniak u dzieci
Wiele z tych samych czynników ryzyka chłoniaka u dzieci to czynniki ryzyka dla dorosłych, ale niektóre typy chłoniaków występują częściej u dzieci.
Na przykład chłoniak Hodgkina występuje częściej u dzieci w wieku 15 lat i młodszych, ale typ NHL, który występuje u dzieci, jest zazwyczaj agresywny i szybko rośnie.
Dzieci z niedoborami układu odpornościowego, takie jak HIV, lub te, które przyjmują leki obniżające odporność, są bardziej narażone na chłoniaka. Podobnie dzieci, które przeszły radioterapię lub chemioterapię, są bardziej narażone na rozwój tego typu raka.
Chłoniak a białaczka
Zarówno białaczka, jak i chłoniak są typami raka krwi i mają pewne wspólne objawy. Jednak ich pochodzenie, leczenie i specyficzne objawy odróżniają te dwa typy raka.
Objawy
Osoby z chłoniakiem i białaczką doświadczają gorączki i nocnych potów. Jednak białaczka częściej powoduje nadmierne krwawienie, łatwe siniaczenie, bóle głowy i zwiększone infekcje. Osoby z chłoniakiem są bardziej narażone na swędzenie skóry, utratę apetytu, niewyjaśnioną utratę wagi i obrzęk węzłów chłonnych.
Pochodzenie
Białaczka zwykle zaczyna się w szpiku kostnym; powoduje, że szpik wytwarza zbyt dużo białych krwinek. Chłoniak zaczyna się w węzłach chłonnych i postępuje w miarę rozprzestrzeniania się nieprawidłowych białych krwinek.
Leczenie
Lekarze mogą zdecydować się na uważne wyczekiwanie zarówno na chłoniaka, jak i białaczkę. Dzieje się tak, ponieważ niektóre rodzaje tych nowotworów rozwijają się wolno i nie są agresywne. Jeśli twój lekarz zdecyduje się leczyć raka, chemioterapia i radioterapia są stosowane w obu przypadkach, ale białaczka ma dwa inne powszechne metody leczenia. Są to przeszczepy komórek macierzystych i celowana terapia lekowa.
Białaczka i chłoniak są podobne, ale różnią się między sobą. Dowiedz się więcej o czynnikach ryzyka, diagnozie i innych ważnych czynnikach.
Jakie są perspektywy przeżycia chłoniaka?
Według Towarzystwa Leukemia & Lymphoma Society chłoniak Hodgkina jest rakiem wysoce uleczalnym. Wskaźniki przeżycia zarówno dla chłoniaka NHL, jak i chłoniaka Hodgkina zależą od tego, jak daleko rozprzestrzeniły się komórki rakowe i od typu raka.
Według American Cancer Society (ACS) całkowity pięcioletni wskaźnik przeżycia pacjentów z NHL wynosi 70 procent, a 10-letnie przeżycie wynosi 60 procent. Przeżywalność chłoniaka Hodgkina zależy od jego stadium.
Pięcioletni wskaźnik przeżycia dla etapu 1 wynosi 90 procent, podczas gdy pięcioletni wskaźnik przeżycia dla etapu 4 wynosi 65 procent.
