Co to jest melioidoza?
Melioidoza jest również nazywana chorobą Whitmore'a. To śmiertelny stan, który może mieć wpływ zarówno na ludzi, jak i zwierzęta. Przyczyną tej infekcji jest bakteria Burkholderia pseudomallei, która może się rozprzestrzeniać poprzez kontakt ze skażoną wodą i glebą.
Choroba występuje rzadko w Stanach Zjednoczonych, ale jest problemem zdrowia publicznego w Azji Południowo-Wschodniej, północnej Australii i innych miejscach o klimacie tropikalnym. Melioidoza może rozprzestrzeniać się na obszary, na których zwykle nie występuje. Z tego powodu B. pseudomallei, przyczyna melioidozy, została zidentyfikowana jako potencjalna broń biologiczna.
Objawy melioidozy
Objawy melioidozy różnią się w zależności od rodzaju infekcji. Rodzaje melioidozy obejmują infekcje płucne (płuca), krwionośne, miejscowe i rozsiane.
Zwykle objawy pojawiają się po ekspozycji na bakterię po dwóch do czterech tygodni. Jednak objawy mogą pojawić się po godzinach lub latach, a niektórzy ludzie mają chorobę bez objawów.
Infekcja płuc
Najczęstszym objawem melioidozy u ludzi jest infekcja płuc. Problem z płucami może pojawić się niezależnie lub może wynikać z infekcji krwi. Objawy płucne mogą być łagodne, jak zapalenie oskrzeli, lub ciężkie, w tym zapalenie płuc i prowadzące do wstrząsu septycznego. Wstrząs septyczny to poważne zakażenie krwi, które może szybko doprowadzić do śmierci.
Objawy infekcji płuc mogą obejmować:
- kaszel z normalną plwociną (mieszanina śliny i śluzu, która może dostać się do gardła w wyniku kaszlu) lub bez plwociny, nazywana nieproduktywnym kaszlem
- ból w klatce piersiowej podczas oddychania
- wysoka gorączka
- ból głowy i ogólna bolesność mięśni
- utrata masy ciała
Infekcja melioidozą płuc może naśladować gruźlicę, ponieważ obie mogą prowadzić do zapalenia płuc, wysokiej gorączki, nocnych potów, utraty wagi, krwawej plwociny oraz ropy lub krwi w tkankach płuc. Zdjęcia rentgenowskie płuc z melioidozą mogą, ale nie muszą, wykazywać puste przestrzenie, zwane kawitacjami, które są oznaką gruźlicy.
Infekcja krwi
Bez szybkiego i odpowiedniego leczenia infekcja płuc może prowadzić do posocznicy, która jest zakażeniem krwiobiegu. Posocznica jest również nazywana wstrząsem septycznym i jest najpoważniejszą postacią melioidozy. To powszechne i zagrażające życiu.
Wstrząs septyczny zwykle pojawia się szybko, choć u niektórych może rozwijać się bardziej stopniowo. Jego objawy obejmują:
- gorączka, szczególnie z dreszczami i poceniem się (dreszcze)
- bół głowy
- ból gardła
- problemy z oddychaniem, w tym duszność
- ból w nadbrzuszu
- biegunka
- ból stawów i tkliwość mięśni
- dezorientacja
- owrzodzenia z ropą na skórze lub wewnętrznie w wątrobie, śledzionie, mięśniach lub prostacie
Osoby z tymi specyficznymi schorzeniami mają większe ryzyko rozwoju infekcji krwiobiegu melioidozy:
- cukrzyca
- choroba nerek
- nadużywanie alkoholu
- choroba wątroby
- talasemia
- przewlekłe infekcje płuc, w tym mukowiscydoza, przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) i rozstrzenie oskrzeli
- rak lub inny stan, który wpływa na działanie układu odpornościowego, ale nie jest związany z HIV
Osoby w wieku powyżej 40 lat mogą również być bardziej narażone na zakażenie krwi wywołane melioidozą i wystąpienie poważniejszych objawów niż osoby młodsze.
Lokalna infekcja
Ten typ melioidozy atakuje skórę i narządy znajdujące się tuż pod skórą. Lokalne infekcje mogą przenosić się do krwiobiegu, a infekcje krwi mogą powodować lokalne infekcje. Objawy mogą obejmować:
- ból lub obrzęk w zamkniętym (zlokalizowanym) obszarze, takim jak ślinianki przyuszne, które są najczęściej związane ze świnką i znajdują się poniżej i przed uchem
- gorączka
- owrzodzenia lub ropnie na skórze lub tuż pod nią - mogą zaczynać się jako jędrne, szare lub białe guzki, które stają się miękkie i zaognione, a następnie wyglądają jak rany spowodowane przez bakterie zjadające mięso
Rozsiane zakażenie
W tego typu melioidozie rany powstają w więcej niż jednym narządzie i mogą, ale nie muszą, być związane ze wstrząsem septycznym. Objawy mogą obejmować:
- gorączka
- utrata masy ciała
- ból brzucha lub klatki piersiowej
- ból mięśni lub stawów
- bół głowy
- drgawki
Zakażone rany najczęściej zlokalizowane są w wątrobie, płucach, śledzionie i prostacie. Rzadziej infekcje występują w stawach, kościach, węzłach chłonnych lub mózgu.
Przyczyny melioidozy
U ludzi i zwierząt, które mają bezpośredni kontakt z glebą lub wodą zanieczyszczoną bakterią B. pseudomallei, może rozwinąć się melioidoza. Najpopularniejsze sposoby bezpośredniego kontaktu to:
- wdychanie zanieczyszczonego pyłu lub kropelek wody
- picie zanieczyszczonej wody, która nie została chlorowana
- dotykanie zanieczyszczonej gleby dłońmi lub stopami, zwłaszcza jeśli na skórze występują niewielkie skaleczenia
Bardzo rzadko zdarza się, aby jedna osoba przenosiła infekcję na inną, a owady nie odgrywają znaczącej roli w przenoszeniu.
Bakterie mogą żyć latami w zanieczyszczonej glebie i wodzie.
Występowanie melioidozy
Gdzie występuje melioidoza
Eksperci uważają, że przypadki melioidozy nie są zgłaszane w wielu obszarach tropikalnych i subtropikalnych. Obszary z najczęściej zgłaszanymi przypadkami melioidozy to:
- Tajlandia
- Malezja
- Singapur
- północna Australia
Jest również powszechny w Wietnamie, Papui Nowej Gwinei, Hongkongu, Tajwanie oraz w większości Indii, Pakistanu i Bangladeszu. Rzadziej zgłaszano to w Ameryce Środkowej, Brazylii, Peru, Meksyku i Portoryko.
Rola pogody w transmisji
Wybuchy melioidozy są najczęściej występujące po ulewnych opadach deszczu, tajfunie, monsunach lub powodziach - nawet w suchych regionach. Zapalenie płuc jest częstym pierwszym objawem w tych okresach. Mogą istnieć inne sposoby rozprzestrzeniania się bakterii w środowisku, które nie zostały odkryte.
Osoby o najwyższym ryzyku
Osoby, które są najbardziej narażone na kontakt z B. pseudomallei w wodzie lub glebie to:
- personel wojskowy
- pracownicy w budownictwie, rolnictwie, rybołówstwie i leśnictwie
- podróżników przygodowych i ekoturystów, w tym tych, którzy spędzili mniej niż tydzień na obszarze, na którym choroba jest powszechna
Najbardziej dotknięte zwierzęta
Wiele zwierząt jest podatnych na melioidozę. Oprócz kontaktu ze skażoną wodą i glebą, zwierzęta mogą pobrać bakterię z mleka, moczu, kału, wydzieliny z nosa i ran zakażonych zwierząt. Najczęściej dotknięte zwierzęta to:
- owca
- kozy
- wieprz
Zgłaszano również przypadki u koni, kotów, psów, bydła, kurczaków, torbaczy, ryb tropikalnych, legwanów i innych zwierząt. To zabiło niektóre populacje zoo.
Jak rozpoznaje się melioidozę
Melioidoza może wpływać na prawie każdy narząd i może naśladować wiele innych chorób. Dlatego czasami nazywa się go „wielkim naśladowcą”. Ale błędna diagnoza może być śmiertelna.
Hodowla bakterii B. pseudomallei jest uważana za złoty standard testu diagnostycznego. Aby to zrobić, lekarze pobierają małe próbki krwi, plwociny, ropy, moczu, mazi stawowej (znajdującej się między stawami), płynu otrzewnowego (znajdującego się w jamie brzusznej) lub płynu osierdziowego (znajdującego się w okolicach serca). Próbkę umieszcza się na pożywce, takiej jak agar, aby sprawdzić, czy bakterie rosną. Jednak hodowla nie zawsze kończy się sukcesem we wszystkich przypadkach melioidozy.
Czasami podczas epidemii eksperci pobierają próbki z gleby lub wody. Centra Kontroli i Prewencji Chorób oferują pomoc diagnostyczną.
Leczenie melioidozy
Leczenie może się różnić w zależności od rodzaju melioidozy.
Pierwszy etap leczenia melioidozy to minimum 10 do 14 dni antybiotyku podawanego dożylnie (IV). Leczenie tym antybiotykiem może trwać nawet osiem tygodni. Lekarze mogą przepisać:
- ceftazydym (Fortaz, Tazicef), podawany co sześć do ośmiu godzin
- meropenem (Merrem), podawany co osiem godzin
Drugi etap leczenia to od trzech do sześciu miesięcy jednego z tych dwóch doustnych antybiotyków:
- sulfametoksazol-trimetoprim (Bactrim, Septra, Sulfatrim), przyjmowany co 12 godzin
- doksycyklina (Adoxa, Alodox, Avidoxy, Doryx, Monodox), przyjmowana co 12 godzin
Nawroty nie występują tak często, jak kiedyś. Występują głównie u osób, które nie ukończyły pełnego cyklu antybiotyków.
Jak zapobiegać melioidozie
Nie ma szczepionek dla ludzi zapobiegających melioidozie, chociaż są one badane.
Osoby, które mieszkają lub odwiedzają obszary, w których często występuje melioidoza, powinny podjąć następujące działania, aby zapobiec infekcji:
- Podczas pracy w glebie lub wodzie noś wodoodporne buty i rękawice.
- Unikaj kontaktu z glebą i stojącą wodą, jeśli masz otwarte rany, cukrzycę lub przewlekłą chorobę nerek.
- Zachowaj czujność i unikaj narażenia przez drogi oddechowe podczas trudnych warunków pogodowych.
- Pracownicy służby zdrowia powinni nosić maski, rękawiczki i fartuchy.
- Krajacze mięsa i przetwórcy powinni nosić rękawiczki i regularnie dezynfekować noże.
- Jeśli pijesz produkty mleczne, upewnij się, że są pasteryzowane.
- Wykonaj badanie przesiewowe pod kątem melioidozy, jeśli masz zamiar rozpocząć terapię immunosupresyjną.
Perspektywy melioidozy
Nawet w przypadku nowszych antybiotyków dożylnych, znaczna liczba osób wciąż umiera każdego roku z powodu melioidozy, szczególnie z powodu posocznicy i jej powikłań. Wskaźniki śmiertelności są wyższe na obszarach o ograniczonym dostępie do opieki medycznej. Osoby podróżujące do obszarów zagrożonych powinny być świadome melioidozy i podjąć kroki w celu ograniczenia potencjalnego narażenia. Jeśli podróżni po powrocie z obszarów tropikalnych lub subtropikalnych zapadają na zapalenie płuc lub wstrząs septyczny, ich lekarze muszą rozważyć melioidozę jako możliwą diagnozę.
