Apraksja mowy (AOS) to zaburzenie mowy, w którym ktoś ma problemy z mówieniem. Osoba z AOS wie, co chciałaby powiedzieć, ale ma trudności z poruszeniem ust, szczęki lub języka we właściwy sposób, aby to powiedzieć.
Aby mówić, twój mózg musi wysłać wiadomość do twoich ust. AOS wpływa na ścieżki w mózgu zaangażowane w planowanie i koordynację ruchów niezbędnych do mowy. Z tego powodu wiadomości z mózgu nie docierają prawidłowo do ust.
Jakie są objawy apraksji mowy?
Należy pamiętać, że AOS to złożony stan, a nasilenie i objawy mogą się różnić w zależności od osoby.
U niektórych osób może to być bardzo łagodne, a osoba ma trudności tylko z kilkoma dźwiękami lub słowami. W cięższych przypadkach ktoś może w ogóle mieć duże trudności z mówieniem.
Ponadto niektórzy ludzie mogą mieć bardzo niewiele objawów AOS, podczas gdy inni mogą mieć wiele objawów.
Objawy AOS u dzieci
Oto niektóre objawy AOS z dzieciństwa:
- opóźnione pierwsze słowa
- tylko kilka różnych rodzajów dźwięków
- sylaby lub dźwięki, które nie są ułożone we właściwej kolejności
- wypowiadanie tego samego słowa na różne sposoby
- długie przerwy między dźwiękami lub trudności w poruszaniu się między dźwiękami i sylabami
- akcentowanie nieprawidłowej sylaby słowa lub równe akcentowanie wszystkich sylab
- akcentowanie nieprawidłowej sylaby słowa lub równe akcentowanie wszystkich sylab
- mieć więcej problemów z dłuższymi słowami
- ma trudności z naśladowaniem tego, co mówi inna osoba
- konieczność kilkakrotnego poruszania wargami, szczęką lub językiem w celu wydania dźwięku
- wydaje się, że rozumieją język mówiony lepiej niż potrafią nim mówić
Nabyte objawy AOS
Wiele objawów nabytego AOS jest podobnych do tych występujących w dzieciństwie. Niektóre z tych objawów mogą obejmować:
- wolniejsze tempo mowy
- zniekształcenia dźwięków, które mogą również obejmować dodatki lub substytucje dźwięków
- długie przerwy między sylabami
- umieszczenie jednakowego akcentu na wszystkich sylabach w słowie
- konieczność kilkakrotnego poruszania ustami, szczęką lub językiem przed mówieniem
Przyczyny apraksji mowy
Przyczyny AOS w dzieciństwie
Badacze nie do końca rozumieją, co powoduje apraksję mowy w dzieciństwie. Uważają, że może to mieć podłoże genetyczne i może być związane z ogólnym rozwojem języka lub problemem z sygnałami mózgowymi wysyłanymi do mięśni używanych do mowy.
W niektórych przypadkach stan może wystąpić jako część większego, bardziej złożonego zaburzenia, w tym:
- autyzm
- padaczka
- porażenie mózgowe
- galaktozemia
- zaburzenie nerwowo-mięśniowe
Dzieciństwo AOS może działać w rodzinach. Wiele dzieci, u których zdiagnozowano tę chorobę, ma członka rodziny z zaburzeniami komunikacji lub trudnościami w uczeniu się. Wydaje się, że częściej dotyka chłopców niż dziewczynki.
Nabyte przyczyny AOS
Nabyty AOS może dotknąć każdego, ale najczęściej występuje u dorosłych. Zwykle jest to spowodowane urazem, który uszkadza części mózgu odpowiedzialne za planowanie i programowanie ruchów mięśni niezbędnych do mowy.
Oto najczęstsze przyczyny:
- udar mózgu
- uraz głowy
- guz lub uraz chirurgiczny
- choroby neurodegeneracyjne
Stan ten może występować razem z innymi stanami, takimi jak dyzartria i afazja.
Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej o obu typach AOS oraz o ich diagnozowaniu i leczeniu.
Jak rozpoznaje się apraksję mowy?
Zarówno u dzieci, jak i dorosłych, profesjonalny logopeda (SLP) pracuje nad diagnozowaniem i leczeniem AOS. Ponieważ objawy AOS mogą się różnić w zależności od osoby, diagnoza może być trudna.
Oprócz zebrania historii medycznej osoby, SLP będzie szukać grup objawów, które mogą wskazywać na AOS. Będą również pracować, aby wykluczyć inne stany, takie jak afazja, osłabienie mięśni lub zaburzenia słuchu.
Diagnoza AOS u dzieci
SLP może korzystać z różnych metod oceny, czy Twoje dziecko ma AOS w dzieciństwie. SLP Twojego dziecka może:
- poproś dziecko, aby kilkakrotnie powtórzyło to samo słowo lub sylabę
- poproś dziecko, aby przeczytało z listy coraz dłuższych słów
- oceń, jak Twoje dziecko wydaje określone dźwięki samogłoskowe lub spółgłoskowe
- słuchaj mowy dziecka, aby zobaczyć, jak akcentuje różne sylaby i słowa lub przechodzi od jednej sylaby lub słowa do drugiej
- zobacz, jak dobrze inni rozumieją mowę Twojego dziecka
- przeprowadź testy słuchu, aby wykluczyć problemy ze słuchem, które mogą przyczyniać się do problemów z mową Twojego dziecka
- oceń usta, język i szczękę dziecka pod kątem jakichkolwiek problemów strukturalnych lub osłabienia mięśni
Czasami, aby postawić diagnozę dziecięcego AOS, SLP będzie musiał ocenić mowę Twojego dziecka przez pewien okres czasu, a nie tylko podczas jednej sesji.
Uzyskana diagnoza AOS
Dorośli, którzy przeszli udar lub inny rodzaj uszkodzenia mózgu, mogą zostać poddani ocenie pod kątem AOS. Podobnie jak w przypadku procesu diagnostycznego u dzieci z AOS, SLP może korzystać z różnych metod oceny, aby pomóc im w postawieniu diagnozy.
Twój SLP może:
- poprosić o zgłoszenie wszelkich trudności językowych lub komunikacyjnych, które miałeś
- słuchaj, jak wymawiasz i kładź nacisk na sylaby lub słowa
- porównaj przemówienie, które wymyśliłeś, z mową, którą masz naśladować
- oceń tempo, z jakim komunikujesz się werbalnie
- oceń, jak dobrze można zrozumieć coś, co powiedziałeś
- sprawdź swoje usta, język lub szczękę pod kątem osłabienia mięśni, które może przyczyniać się do twojego stanu.
- posłuchaj, jak brzmi Twój głos - na przykład, czy jest szorstki, chrapliwy czy słaby?
Oprócz oceny umiejętności komunikacji werbalnej, SLP może również poprosić Cię o wykonanie zadań, które obejmują czytanie, pisanie i ruchy niemówiące w ramach procesu diagnostycznego.
Jakie jest leczenie apraksji mowy?
Dziecko z AOS w dzieciństwie będzie wymagało leczenia, ponieważ stan zwykle nie poprawia się samoczynnie. Jednak niektóre przypadki nabytego AOS mogą faktycznie ulec samoistnej poprawie, co nazywa się spontanicznym powrotem do zdrowia.
Zarówno w przypadku dzieci, jak i dorosłych leczenie AOS obejmuje terapię mowy. Specyficzne podejście jest dostosowane do osoby i bierze pod uwagę ciężkość ich stanu oraz specyficzne trudności, jakie mają z mową.
- prośba o wielokrotne powtórzenie tego samego słowa lub frazy
- ćwiczenie wypowiadania określonych sylab lub słów, które pomogą ci nauczyć się przechodzić od jednego dźwięku do drugiego
- uważne obserwowanie, jak usta terapeuty poruszają się, gdy wypowiadają słowa lub wyrażenia
- używanie wskazówek wizualnych, takich jak ćwiczenie mowy przed lustrem, aby przypomnieć sobie, jak poruszać ustami, aby wypowiedzieć określone słowa lub wyrażenia
Sesje logopedyczne dla AOS są zazwyczaj indywidualne i zdarzają się często. W miarę poprawy mogą występować rzadziej. Ponadto zachęca się do ćwiczeń w domu z członkami rodziny.
W cięższych przypadkach AOS można uczyć alternatywnych form komunikacji w ramach leczenia. Może to obejmować takie rzeczy, jak gesty dłoni lub język migowy, których możesz używać do komunikowania się z innymi.
Kiedy iść do lekarza
AOS z dzieciństwa
W identyfikacji dowolnego rodzaju zaburzeń mowy lub języka pomocne może być porównanie sposobu, w jaki Twoje dziecko mówi i komunikuje się z typowymi kamieniami milowymi dla tych umiejętności. American Speech-Language-Hearing Association (ASHA) zapewnia szczegółowe wytyczne dotyczące wieku.
Ponieważ wczesne rozpoznanie i leczenie AOS u dzieci może pomóc zmniejszyć ryzyko długotrwałych problemów z mową, należy udać się do lekarza, jeśli zauważysz, że Twoje dziecko ma problemy z mówieniem.
Nabyto AOS
Jeśli jesteś osobą dorosłą i zauważysz, że masz problemy z mówieniem, koniecznie udaj się do lekarza. Bardzo ważne jest, abyś został oceniony, aby określić przyczynę swojego stanu i upewnić się, że się nie pogorszy.
Na wynos
Apraksja mowy to zaburzenie mowy, w którym wiesz, co chcesz powiedzieć, ale masz problem z prawidłowym poruszaniem ustami, aby to powiedzieć. Nie jest to spowodowane osłabieniem lub atrofią mięśni, ale dzieje się tak, ponieważ sygnał z mózgu do ust jest w jakiś sposób zakłócony.
Istnieją dwa rodzaje apraksji mowy - dzieciństwo i nabyte. Obie mogą być diagnozowane i leczone przez logopedę. Jeśli stwierdzisz, że Ty lub Twoje dziecko macie problemy z mówieniem, należy udać się do lekarza w celu ustalenia przyczyny choroby.
