Kiedy rodzą się dzieci, ich przetrwanie jest całkowicie zależne od opiekunów.
To właśnie ta zależność sprawia, że ludzie szukają połączenia i rozwijają przywiązanie do ludzi, którzy pomogą im przetrwać: ich rodziców lub głównych opiekunów.
Gdy dziecko rośnie i rozwija się, sposób, w jaki opiekunowie reagują i spotykają się - lub nie zaspokajają - jego potrzeby wpłyną na to, czy rozwinie zdrowe, zorganizowane przywiązanie, czy też niezdrowe, zdezorganizowane przywiązanie.
Co to jest zdezorganizowane przywiązanie?
Kiedy niemowlę lub dziecko rozwinie zorganizowane przywiązanie do swojego opiekuna, opiekun zapewnia im bezpieczną podstawę.
Dziecko wie, że ma gdzieś i kogoś bezpiecznego, do którego może wrócić, kogoś, kto zawsze będzie starał się zaspokoić jego potrzeby. Dzięki temu mogą czuć się pewnie, wyruszając na samodzielne wyjścia i ryzykując, odkrywając świat.
Kiedy niemowlę lub dziecko rozwinęło zdezorganizowane przywiązanie, ich opiekun nie stworzył bezpiecznej podstawy, do której mogliby pewnie wrócić.
Zamiast tego mogli stworzyć relację z dzieckiem, w której dziecko kocha je i troszczy się o nie, ale też się ich boi.
To sprawia, że dziecko stale nie wie, jak opiekun zareaguje na jego potrzeby. W ten sposób instynkty dziecka są sprzeczne. Są zaprogramowani, by szukać wsparcia i bezpieczeństwa u swojego opiekuna, ale też się ich boją.
Jakie są przyczyny?
Zdezorganizowane przywiązanie rozwija się w wyniku ciągłej niezdolności rodzica do odpowiedniego reagowania na cierpienie dziecka lub niespójnej reakcji rodzica na uczucia strachu lub cierpienia dziecka.
Na przykład dziecko może być zmartwione pozostawieniem go z nową opiekunką lub nieznajomym opiekunem. Zamiast uspokoić dziecko lub zapewnić mu wsparcie, rodzic może krzyczeć na dziecko lub próbować użyć strachu lub zastraszenia, aby przestać płakać.
Alternatywnie, rodzic może mówić uspokajająco, ale unikaj kontaktu fizycznego lub prawdziwego związku.
W innym przykładzie dziecko może bać się pozostawienia w nocy samego w łóżku. Mogą wołać za rodzica. Podczas gdy rodzic może czasami odpowiedzieć życzliwością i wsparciem, innym razem może:
- ignoruj ich płacz przez długi czas
- nigdy nie odpowiadaj
- reagować krzycząc lub szydząc z obaw dziecka
Zdezorganizowane przywiązanie jest często wynikiem międzypokoleniowych wzorców rodzicielskich. Oznacza to, że rodzice reagują na swoje dzieci w taki sam niezdrowy sposób, jak ich rodzice, gdy byli dziećmi.
Jak wygląda zdezorganizowane przywiązanie?
Rodzice mogą rozpoznać zdezorganizowane przywiązanie u swojego dziecka lub dziecka, jeśli wydają się stale na krawędzi.
Mogą stale pragnąć uwagi rodziców lub opiekunów, ale potem strasznie reagują na tę uwagę. Rodzice mogą również zauważyć, że ich dziecko reaguje na ich obecność łzami, unikaniem lub inną przerażającą reakcją.
Eksperci od przywiązań przeprowadzili szereg eksperymentów, aby dowiedzieć się więcej o przywiązaniu u niemowląt i dzieci.
W jednym ze starszych eksperymentów naukowcy poprosili rodziców, aby na chwilę opuścili pokój, podczas gdy ich dzieci bawiły się.
Niemowlęta ze zorganizowanym przywiązaniem do rodzica płakały lub denerwowały się, kiedy wychodzili, ale szybko uspokajały się, gdy rodzic wrócił i zaczęły je uspokajać.
Niemowlęta z niezorganizowanym przywiązaniem również często płakały, gdy ich rodzic opuszczał pokój. Jednak po powrocie albo nadal płakały, albo biegły w ich kierunku, a potem od nich oddalały, albo miały problemy z uspokojeniem się bez względu na reakcję rodzica.
Te dzieci ze zdezorganizowanym przywiązaniem były zmartwione, kiedy ich rodzice odeszli, ale pozostawali zestresowani, kiedy wrócili. Oboje pragnęli i bali się swoich rodziców.
Rodzice, którzy pielęgnują zdezorganizowane przywiązanie u swoich dzieci, często reagują na ich cierpienie bez spokojnego, kojącego temperamentu, który sprzyjałby bezpiecznemu przywiązaniu.
Mogą również wysyłać mieszane sygnały: w jednej chwili uspokojenie, w następnej złość lub przytłoczenie.
Zamiast zajmować się potrzebami dziecka, mogą reagować na lęk lub cierpienie dziecka poprzez:
- śmiejąc się z lęków lub łez dziecka
- krzyczeć na dziecko, żeby przestało płakać
- czasami odpowiadając na płacz dziecka, ale innym razem ignorując je przez dłuższy czas
- krótkie uspokojenie dziecka przed utratą cierpliwości i wrzaskiem lub zastraszeniem dziecka
- kpiąc z dziecka w niebezpieczeństwie
Na czym polega leczenie?
Jeśli obawiasz się zdezorganizowanego przywiązania, który tworzy się między tobą a twoim dzieckiem, ważne jest, aby szukać pomocy. Ten rodzaj przywiązania może mieć negatywne konsekwencje na całe życie, jeśli nie zostanie rozwiązany.
Jeśli zauważysz jakiekolwiek oznaki zdezorganizowanego przywiązania w rodzinie, terapeuta może pomóc ci rozplątać wzorce rodzicielskie, które do tego doprowadziły. Mogą pomóc ci rozwinąć narzędzia potrzebne do stworzenia silnych, pozytywnych więzi w strukturze rodziny.
Terapeuci skupiający się na przywiązaniu często pracują indywidualnie z rodzicem, aby pomóc mu zrozumieć własne nierozwiązane lęki. Pomogą rodzicom zrozumieć sposób, w jaki odnosili się do swoich opiekunów, gdy byli dziećmi.
Mogą również pracować z rodzicem i dzieckiem jako zespół, aby pomóc im opracować nowe, zdrowsze sposoby nawiązywania relacji. Ten rodzaj terapii rodzic-dziecko często polega na tym, że terapeuta prowadzi rodzica przez uspokojenie dziecka w trudnych sytuacjach.
Terapeuta może również skupić się na pomocy w rozwijaniu szeregu umiejętności radzenia sobie, aby uniknąć przytłoczenia. Mogą pomóc rodzicowi rozpoznać i zareagować na własne emocje związane z rodzicielstwem i przywiązaniem.
Czy możesz zapobiec zdezorganizowanemu przywiązaniu?
Chociaż zdezorganizowane przywiązanie może być trudne do wyleczenia, można temu zapobiec. Rodzice mogą starać się zapobiegać zdezorganizowanemu przywiązaniu, uznając, że mogą mieć problemy z dzieciństwa i szukając porady przed rozpoczęciem lub na początku swojej podróży rodzicielskiej.
Rodzice mogą również pracować nad wypracowaniem odpowiednich reakcji na cierpienie dziecka. Terapia grupowa lub indywidualna może pomóc rozwinąć te reakcje. Pomocne może też być wsparcie przyjaciół, krewnych i partnera.
Rozwijanie pozytywnych wzorców rodzicielskich jest ważną częścią zapobiegania zdezorganizowanemu przywiązaniu. Chociaż może to być mniej lub bardziej trudne dla różnych osób, jest to możliwe nawet dla tych, którzy nie dorastali w zorganizowanym przywiązaniu do własnych rodziców.
Na wynos
Chociaż rodzice mają rację, obawiając się rozwijania zdrowego, zorganizowanego przywiązania do swoich dzieci, ważne jest, aby pamiętać, że przywiązanie kształtuje się z czasem. Żadna interakcja nie wpłynie na cały styl przywiązania dziecka.
To normalne, że od czasu do czasu czujemy się przytłoczeni rodzicielstwem lub reagujemy na dzieci w sposób, który później możemy uznać za mniej niż idealny.
Ale dopóki staramy się być życzliwi, empatyczni i odpowiednio reagować na cierpienie naszego dziecka, szanse na wychowanie dziecka z bezpiecznym, zorganizowanym przywiązaniem są bardzo prawdopodobne.
Julia Pelly posiada tytuł magistra zdrowia publicznego i pracuje w pełnym wymiarze godzin w dziedzinie pozytywnego rozwoju młodzieży. Julia uwielbia piesze wycieczki po pracy, pływanie latem i długie, przytulne drzemki z synami w weekendy. Julia mieszka w Północnej Karolinie z mężem i dwoma młodymi chłopcami. Więcej jej prac można znaleźć na stronie JuliaPelly.com.
