W głowie człowieka znajdują się cztery sparowane zatoki (nazwane od kości czaszki, w których się znajdują):
- Zatoki czołowe: Prawe i lewe zatoki czołowe znajdują się w pobliżu środka czoła (kość czołowa) tuż nad każdym okiem.
- Zatoki szczękowe: są to największe z zatok i znajdują się za kośćmi policzkowymi w pobliżu szczęki lub górnej szczęki.
- Zatoki klinowe: Zatoki klinowe zlokalizowane są w kości klinowej w pobliżu nerwu wzrokowego i przysadki mózgowej po stronie czaszki.
- Zatoki sitowe: Zatoki sitowe nie są pojedynczymi workami. Są zbiorem sześciu do 12 małych komórek powietrznych, które niezależnie otwierają się do jamy nosowej. Są podzielone na grupy przednią, środkową i tylną.
Podobnie jak jama nosowa, wszystkie zatoki są pokryte śluzem. Wydzieliny śluzu powstające w zatokach są nieustannie wciągane do nosa przez struktury przypominające włosy na powierzchni błony oddechowej. Służy to nawilżaniu powietrza, które oddychamy przez nasze nosy.
Wklęsłe zatoki odciążają kości czaszki i służą jako komory rezonansowe do mowy.
Sparowane i często asymetryczne zatoki od urodzenia są małe lub szczątkowe, ale rosną wraz z rozwojem czaszki. Są dość dobrze rozwinięte w wieku od 7 do 8 lat, ale osiągają maksymalny rozmiar dopiero po okresie dojrzewania. U dorosłych zatoki różnią się znacznie pod względem wielkości i kształtu.
Zatoki są podatne na infekcje. Zapalenie zatok to zapalenie zatok wywołane infekcją bakteryjną, która może nastąpić po infekcji wirusowej. Powoduje to gromadzenie się ropy i śluzu w zatokach. Objawy mogą obejmować gorączkę, ból głowy, zatkany nos i zaburzenia węchu.
