Co to jest labilność emocjonalna?
Chwiejność emocjonalna to stan neurologiczny, który powoduje niekontrolowany śmiech lub płacz, często w nieodpowiednich momentach. Ma tendencję do dotykania osób z wcześniej istniejącymi schorzeniami neurologicznymi lub urazami.
Ma wiele innych nazw, w tym:
- patologiczny śmiech i płacz
- efekt pseudobulbarowy
- labilność afektywna
- emocjonalizm
- emocjonalne nietrzymanie moczu
- mimowolne zaburzenie ekspresji emocjonalnej
Chociaż objawy labilności emocjonalnej wydają się psychologiczne, w rzeczywistości są wynikiem zmian w części mózgu odpowiedzialnej za kontrolę emocjonalną.
Jakie są objawy?
Głównymi objawami labilności emocjonalnej są niekontrolowane wybuchy płaczu lub śmiechu. Te wybuchy są zwykle przesadną lub niewłaściwie intensywną reakcją emocjonalną. Mogą też być całkowicie niezwiązane z twoim aktualnym stanem emocjonalnym. Na przykład możesz zacząć się śmiać w niekontrolowany sposób, gdy jesteś zdenerwowany.
Inne objawy labilności emocjonalnej obejmują:
- krótkie wybuchy emocji, które nie trwają dłużej niż kilka minut
- mieszane wybuchy emocji, takie jak śmiech, który przechodzi w płacz
- brak objawów emocjonalnych między epizodami
- śmiech lub płacz w sytuacjach, które inni ludzie nie uważają za zabawne lub smutne
- reakcje emocjonalne, które są przesadne w danej sytuacji
- wybuchy emocji, które bardzo różnią się od twojego zwykłego zachowania
Chwiejność emocjonalna po udarze
Chwiejność emocjonalna często występuje po udarze. Według National Stroke Association ponad połowa osób, które przeżyły udar, ma objawy labilności emocjonalnej.
Udar ma miejsce, gdy naczynie krwionośne w mózgu pęka lub coś przecina dopływ krwi do mózgu. Powoduje to, że komórki mózgowe zaczynają umierać w ciągu kilku minut, co może uszkodzić części mózgu odpowiedzialne za pamięć, język i emocje.
Badacze nie są pewni dokładnej przyczyny labilności emocjonalnej po udarze. Jednak najpopularniejsza teoria sugeruje, że jest to związane z uszkodzeniem połączeń między pniem mózgu a płatami czołowymi.
Inne przyczyny labilności emocjonalnej
Oprócz udarów, schorzenia neurologiczne i urazowe uszkodzenia mózgu (TBI) mogą prowadzić do labilności emocjonalnej.
Typowe stany neurologiczne, które mogą powodować labilność emocjonalną, obejmują:
- Choroba Alzheimera
- demencja
- stwardnienie rozsiane (SM)
- ALS (choroba Lou Gehriga)
Rodzaje TBI, które mogą powodować labilność emocjonalną, obejmują:
- uraz głowy tępym narzędziem
- pęknięcie czaszki
- kontuzja zamachu stanu
- stłuczenie
- krwiak
- skaleczenie
- uraz penetrujący
- infekcja
- opuchlizna mózgu
- pozbawienie tlenu
Jak się to rozpoznaje?
Chwiejność emocjonalna jest często błędnie diagnozowana jako depresja lub inny stan zdrowia psychicznego. Aby ułatwić postawienie diagnozy, staraj się prowadzić dziennik objawów, w tym, kiedy się pojawiają i jak długo utrzymują się. Jeśli to możliwe, zwróć uwagę na swój ogólny nastrój i stan emocjonalny między wybuchami. Jeśli nie zauważysz żadnych objawów emocjonalnych między epizodami, jest to dobry wskaźnik, że prawdopodobnie masz labilność emocjonalną, a nie stan psychiczny.
Pamiętaj, aby poinformować lekarza o wszelkich niedawnych urazach głowy lub podstawowych schorzeniach. Pomocne może być również zabranie ze sobą ukochanej osoby, która obserwowała Twoje wybuchy emocjonalne.
Chociaż nie ma konkretnego testu do zdiagnozowania labilności emocjonalnej, lekarz zada Ci serię pytań dotyczących historii choroby i nastrojów, aby potwierdzić diagnozę.
Jak to jest traktowane?
Bardziej łagodne przypadki labilności emocjonalnej mogą nie wymagać leczenia. Jeśli jednak powoduje znaczny stres, niektóre leki mogą pomóc zmniejszyć nasilenie i częstotliwość wybuchów. Może to sprawić, że stan będzie znacznie łatwiejszy do opanowania i mniej destrukcyjny w sytuacjach społecznych.
Leki często stosowane w leczeniu labilności emocjonalnej obejmują:
Bromowodorek dekstrometorfanu i siarczan chinidyny (Nuedexta)
Nuedexta jest obecnie jedynym lekiem zatwierdzonym przez Food and Drug Administration (FDA) do leczenia labilności emocjonalnej. Badania kliniczne z udziałem osób z chorobami neurologicznymi wykazały, że zmniejszyło to częstotliwość wybuchów emocjonalnych o około połowę.
Leki przeciwdepresyjne
Niskie dawki leków przeciwdepresyjnych mogą zmniejszyć intensywność wybuchów emocjonalnych i sprawić, że będą się one pojawiać rzadziej.
Chociaż leki przeciwdepresyjne mogą złagodzić objawy labilności emocjonalnej, nie są zatwierdzone przez FDA do leczenia tej choroby. Kiedy lek jest stosowany w leczeniu stanu, na który nie uzyskał aprobaty FDA, jest to znane jako stosowanie leku poza wskazaniami.
Jak mogę znaleźć wsparcie?
Życie z labilnością emocjonalną może być frustrujące, zwłaszcza jeśli utrudnia Ci uczestniczenie w sytuacjach społecznych lub osoby bliskie nie rozumieją Twojego stanu.
Oto kilka wskazówek, jak radzić sobie z labilnością emocjonalną:
- Rób częste przerwy od sytuacji towarzyskich, aby się uspokoić.
- Poszukaj lokalnej grupy wsparcia lub społeczności internetowej, aby poznać inne osoby borykające się z chorobą, która spowodowała Twoją labilność emocjonalną.
- Ćwicz techniki powolnego oddychania i skup się na oddechu podczas epizodów.
- Dowiedz się, co wyzwala twoje epizody, takie jak stres lub zmęczenie.
- Odwróć się od narastających emocji, zmieniając aktywność lub pozycję.
- Odwróć uwagę, licząc przedmioty w pokoju lub licząc oddech.
- Jeśli masz epizod, spróbuj kontynuować swój dzień i nie rozpamiętuj tego.
- Przygotuj krótkie wyjaśnienie dla ludzi, którzy mogą być zdezorientowani twoim zachowaniem, na przykład: „Od czasu udaru czasami chichoczę. Po prostu to zignoruj."
Jaka jest perspektywa?
Długoterminowe perspektywy dla osób z labilnością emocjonalną zależą od przyczyny. Jeśli masz trwałe uszkodzenie mózgu w wyniku udaru, możesz mieć wybuchy przez resztę życia. Jednak z biegiem czasu możesz zidentyfikować rzeczy, które wywołują twoje wybuchy lub wymyślić sposoby na odwrócenie uwagi, gdy poczujesz, że ktoś nadchodzi.
Jeśli twoje epizody zaczynają powodować u ciebie duży stres, pomocne mogą być również leki. Skontaktuj się z lekarzem, aby znaleźć najlepsze dla siebie opcje leczenia.
