Emetofobia to specyficzna fobia, która wiąże się ze skrajnym lękiem przed wymiotami, widzeniem wymiotów, obserwowaniem wymiotów innych osób lub mdłości.
Generalnie większość ludzi nie lubi wymiotów. Ale ta niechęć jest zwykle zawarta w pewnym momencie. Z drugiej strony osoby z emetofobią spędzają dużo czasu martwiąc się o wymioty, nawet jeśli oni lub osoby wokół nich nie czują się źle. Sama myśl, że ktoś może wymiotować, czasami wystarcza, aby wywołać intensywny niepokój.
To ciągłe cierpienie może mieć duży wpływ na twoje codzienne życie. Na przykład, możesz bać się jedzenia ze strachu, że coś spowoduje wymioty. Lub unikaj jazdy, ponieważ istnieje szansa, że możesz złapać samochód. Może trzymasz się z dala od publicznych łazienek ze strachu, że ktoś może wymiotować w kabinie.
Podczas gdy lęk spowodowany emetofobią może wydawać się przytłaczający, stan ten zwykle można leczyć z pomocą terapeuty.
Jakie są objawy?
Posiadanie emeteofobii oznacza, że prawdopodobnie podejmujesz znaczące wysiłki, aby uniknąć sytuacji, w których Ty lub ktoś inny może zwymiotować. Może się okazać, że będziesz budować swoje dni, unikając takich scenariuszy.
Inne zachowania, które mogą wskazywać na emetofobię, obejmują:
- wyeliminowanie pokarmów, które kojarzą Ci się z wymiotami
- jedz powoli, jedz bardzo mało lub jedz tylko w domu
- częste wąchanie lub sprawdzanie jedzenia, aby upewnić się, że się nie zepsuło
- nie dotykanie powierzchni, na których mogą znajdować się zarazki, które mogą prowadzić do choroby, takich jak klamki, deski sedesowe lub spłuczki, poręcze lub komputery publiczne
- mycie rąk, naczyń, jedzenia i narzędzi do przygotowywania żywności
- unikanie picia alkoholu lub przyjmowania leków, które mogą powodować nudności
- unikanie podróży, szkoły, przyjęć, transportu publicznego lub zatłoczonej przestrzeni publicznej
- trudności w oddychaniu, ucisk w klatce piersiowej lub przyspieszone bicie serca na myśl o wymiotach
Zachowaniom tym towarzyszą objawy zdrowia psychicznego, takie jak:
- skrajny strach przed zobaczeniem, jak ktoś wymiotuje
- skrajny strach przed zwymiotowaniem, ale niemożnością znalezienia łazienki
- skrajny strach przed niemożnością zaprzestania wymiotów
- panika na myśl, że nie będzie można opuścić zatłoczonego obszaru, jeśli ktoś zwymiotuje
- niepokój i niepokój przy nudnościach lub myślach o wymiotach
- uporczywe, irracjonalne myśli łączące akcję z przeszłym doświadczeniem związanym z wymiotami (na przykład unikanie kraciastej odzieży po publicznym zwymiotowaniu w koszuli w kratę)
Pamiętaj, że ludzie często doświadczają fobii, w tym emetofobii, na różne sposoby. Na przykład możesz bardziej martwić się wymiotami, podczas gdy inni mogą bardziej martwić się tym, że inni wymiotują.
Ponadto osoby z konkretnymi fobiami są zwykle świadome, że ich reakcja na przedmiot ich fobii nie jest typowa. Na przykład, możesz zrobić wszystko, co w Twojej mocy, aby uniknąć jedzenia potraw gotowanych przez kogoś innego, ale wiesz, że większość ludzi tak nie żyje.
Ta wiedza na ogół nie jest pomocna i często sprawia, że doświadczenie jest bardziej przygnębiające. Może również prowadzić do poczucia wstydu, powodując, że będziesz uważnie strzec swoich objawów przed innymi.
Co to powoduje?
Specyficzne fobie często rozwijają się po incydencie z udziałem rzeczy, której się boimy.
W kontekście emetofobii może to obejmować:
- bardzo chory w miejscach publicznych
- mając ciężki przypadek zatrucia pokarmowego
- widząc, jak ktoś wymiotuje
- że ktoś na ciebie zwymiotuje
- posiadanie ataku paniki podczas incydentu wymiotów
Emetofobia może również rozwinąć się bez wyraźnej przyczyny, co prowadzi ekspertów do przekonania, że genetyka i środowisko mogą odgrywać rolę. Na przykład posiadanie rodzinnej historii fobii specyficznych lub innych zaburzeń lękowych może zwiększyć Twoje ryzyko.
Często zaczyna się również w dzieciństwie, a niektórzy dorośli, którzy żyli z emetofobią od dziesięcioleci, mogą nie pamiętać pierwszego zdarzenia wyzwalającego.
Jeśli nie możesz wskazać żadnego doświadczenia, które mogło doprowadzić do twojej emetofoboii, nie martw się. Leczenie może nadal pomóc, nawet jeśli nie wiesz, co pierwotnie spowodowało fobię.
Jak się to rozpoznaje?
Ekstremalny strach lub niepokój związany z określonym obiektem lub sytuacją jest zwykle diagnozowany jako fobia, gdy zaczyna powodować niepokój, który negatywnie wpływa na twoje życie w domu, szkole lub pracy.
Inne kryteria rozpoznania emetofobii obejmują:
- znaczna reakcja lęku i lęku, która pojawia się natychmiast po zobaczeniu lub myśleniu o wymiotach
- aktywne unikanie sytuacji, które mogą wywołać wymioty
- objawy utrzymujące się przez co najmniej sześć miesięcy
Niektóre z głównych objawów emetofobii obejmują zachowania obsesyjno-kompulsywne, więc emetofobia może najpierw objawiać się jako zaburzenie obsesyjno-kompulsywne.
Emetofobia może również wyglądać podobnie do agorafobii. Strach przed wymiotami lub zobaczeniem wymiotujących innych osób może stać się tak silny, że wywołuje panikę, utrudniając lub wręcz uniemożliwiając opuszczenie domu. Ale jeśli jedynym powodem unikania miejsc publicznych jest strach przed wymiotami, prawdopodobnie zostanie zdiagnozowana emetofobia, a nie agorafobia.
Jak to jest traktowane?
Fobie nie zawsze wymagają leczenia. W niektórych przypadkach ludzie znajdują sposoby na ich obejście. Ale niektóre obiekty lub sytuacje, których się boisz, takie jak windy czy pływanie, są łatwiejsze do uniknięcia niż inne.
Ogólnie rzecz biorąc, dobrym pomysłem jest szukanie pomocy, jeśli fobia wpływa na jakość życia lub zastanawiasz się, jak wyglądałoby inaczej, gdybyś nie miał fobii.
Większość ludzi uważa, że terapia ekspozycyjna i, w niektórych przypadkach, leki przynoszą ulgę.
Terapia ekspozycyjna
Terapia ekspozycyjna jest uważana za jedną z najskuteczniejszych metod leczenia określonych fobii. W tego typu terapii będziesz pracować z terapeutą, aby powoli wystawiać się na to, czego się boisz.
W przypadku leczenia emetofobii może to obejmować zjedzenie nowego jedzenia w restauracji lub kręcenie się, aż zaczniesz odczuwać lekkie mdłości. Kiedy spróbujesz tych rzeczy, otrzymasz również techniki, które pomogą Ci radzić sobie z uczuciem niepokoju i strachu podczas ekspozycji.
Jeśli brzmi to przytłaczająco, rozważ systematyczną desensytyzację. Jest to rodzaj terapii ekspozycyjnej, która polega na radzeniu sobie z lękami w trakcie wielokrotnych ekspozycji, które stopniowo stają się bardziej intensywne.
Terapia poznawczo-behawioralna (CBT)
CBT to rodzaj terapii, która pomaga nauczyć się rozpoznawać i zwalczać negatywne myśli, które powodują stres.
CBT dla specyficznych fobii obejmuje również ekspozycję na twoją fobię. W miarę jak będziesz stopniowo narażony, będziesz pracować ze swoim terapeutą, aby zająć się lękiem i stresem, których doświadczasz, myśląc o wymiotach, i nauczysz się samodzielnego radzenia sobie z nimi.
Wyniki badania z 2016 roku, w którym wzięły udział 24 osoby z emetofobią, sugerują, że terapia poznawczo-behawioralna przynosi korzyści. To badanie z randomizacją było pierwszym tego rodzaju, więc dalsze badania mogą pomóc w potwierdzeniu tego odkrycia.
Lek
Podczas gdy leki nie mogą konkretnie leczyć określonej fobii ani powodować jej ustąpienia, niektóre leki mogą pomóc zmniejszyć objawy lęku lub paniki.
Beta-adrenolityki mogą pomóc w zapobieganiu podwyższonemu ciśnieniu krwi i częstości akcji serca oraz innym fizycznym objawom lęku wynikającym z adrenaliny. Są one zwykle podejmowane przed wejściem w sytuacje, które mogą wywołać twoją fobię.
Benzodiazepiny to środki uspokajające, które mogą pomóc w odczuwaniu mniejszego lęku, ale mogą uzależniać i nie są zalecane do długotrwałego stosowania.
Lek o nazwie d-cykloseryna (DCS) może przynosić korzyści, gdy jest stosowany podczas terapii ekspozycyjnej. Przegląd literatury z 2017 roku obejmujący 22 badania dotyczące osób żyjących z lękiem, OCD lub zespołem stresu pourazowego (PTSD) wykazał, że DCS wydaje się zwiększać efekty terapii ekspozycyjnej.
Jednak terapia ekspozycyjna jest na ogół bardzo skuteczna w leczeniu fobii, więc uzupełnianie terapii lekiem może nie być konieczne.
Jaka jest perspektywa?
Emetofobia może mieć duży wpływ na Twoje codzienne czynności, ale leczenie może pomóc Ci odzyskać kontrolę. Znalezienie odpowiedniego terapeuty i odpowiedniego podejścia do leczenia może zająć trochę czasu, ale korzyścią jest zazwyczaj bogatsze i bardziej satysfakcjonujące życie.
