PDD-NOS lub wszechobecne zaburzenie rozwojowe - nieokreślone inaczej, były jedną z pięciu kategorii diagnozy autyzmu.
W przeszłości diagnoza PDD-NOS była podawana, jeśli dana osoba miała pewne objawy autyzmu, ale nie spełniała pełnych kryteriów diagnostycznych dla schorzeń, takich jak zaburzenie autystyczne i zespół Aspergera.
Co to jest PDD-NOS?
Przed 2013 rokiem PDD-NOS był jednym z pięciu rozpoznań zawartych w podręczniku Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, wydanie czwarte, rewizja tekstu (DSM-IV-TR) opublikowanego w 2000 roku.
PDD-NOS zdiagnozowano, gdy dana osoba miała upośledzenie umiejętności społecznych, niezdolność do skutecznej interakcji z innymi ludźmi, problemy z komunikacją werbalną lub niewerbalną lub stereotypowe zachowanie, zainteresowania i czynności.
PDD-NOS stosowany tylko u osób, które nie miały żadnej z poniższych diagnoz:
- specyficzne wszechobecne zaburzenie rozwojowe
- schizofrenia
- schizotypowe zaburzenie osobowości
- osobowość unikająca
PDD-NOS obejmowało również diagnozę atypowego autyzmu, która była stosowana, gdy objawy danej osoby nie spełniały pełnych kryteriów diagnozy zaburzenia autystycznego, ponieważ objawy pojawiły się lub zostały zdiagnozowane w starszym wieku, nie były typowe objawy autyzmu lub jedno i drugie.
W 2013 roku Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne zaktualizowało DSM do piątej edycji. Dzięki tej zmianie wyeliminowano całą kategorię „wszechobecnych zaburzeń rozwojowych” i nie stosowano już diagnozy PDD-NOS.
Zamiast tego, zaburzenia te zostały umieszczone w ramach diagnozy zaburzeń ze spektrum autyzmu w kategorii „zaburzenia neurorozwojowe”.
Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej o tym, czym była PDD-NOS, jakie są obecne kryteria diagnostyczne oraz jak choroba jest obecnie diagnozowana i leczona.
PDD-NOS i zespół Aspergera
Wcześniej DSM-4 dzielił autyzm na pięć oddzielnych kategorii. One były:
- zaburzenie autystyczne
- Zaburzenie Retta
- Zespół Aspergera
- zaburzenie dezintegracyjne w dzieciństwie
- wszechobecne zaburzenia rozwojowe-NOS (PDD-NOS)
Diagnoza PDD-NOS może zostać postawiona osobie z łagodnymi lub silnie funkcjonującymi objawami, która nie spełnia wszystkich kryteriów rozpoznania zespołu Aspergera. Podobnie, tę diagnozę można postawić osobom, które nie spełniały wszystkich wymaganych kryteriów diagnostycznych dla zespołu Retta.
W DSM-5 stany te są teraz zgrupowane pod jedną etykietą diagnostyczną: zaburzenie ze spektrum autyzmu (ASD).
Jakie są objawy PDD-NOS?
Wcześniej u ludzi diagnozowano PDD-NOS, gdy nie wykazywali objawów zgodnych z innymi stanami z kategorii „wszechobecne zaburzenia rozwojowe”.
Objawy wszechobecnego zaburzenia rozwojowego obejmowały:
- problemy z używaniem i rozumieniem języka
- trudności związane z ludźmi
- niezwykła zabawa zabawkami
- problemy ze zmianami w rutynie
- powtarzające się ruchy lub zachowanie
W DSM-5 skonsolidowano objawy PDD-NOS i innych kategorii autyzmu. Od 2013 roku objawy ASD można podzielić na dwie kategorie, do których należą:
- deficyty w komunikacji i interakcji
- ograniczone lub powtarzalne ruchy
Osoby z zaburzeniami ze spektrum autyzmu są oceniane na podstawie nasilenia tych objawów, a nasilenie jest określane na podstawie poziomu wsparcia, jakiego potrzebują w każdej kategorii. Kategorie mają unikalne objawy.
Objawy komunikacji społecznej i interakcji mogą obejmować:
- mający trudności z zainicjowaniem lub utrzymaniem rozmowy
- słaby kontakt wzrokowy lub w ogóle brak kontaktu wzrokowego
- trudno wyrażać uczucia lub emocje lub nie rozumieć uczuć innych
- niezrozumienie sygnałów niewerbalnych, takich jak mimika, gesty lub postawa
- powolne reagowanie na kogoś wołającego jego imię lub próby zwrócenia jego uwagi
Restrykcyjne lub powtarzające się objawy zachowania mogą obejmować:
- angażowanie się w powtarzające się zachowania, takie jak kołysanie się w przód iw tył lub powtarzanie określonych słów lub wyrażeń
- utrzymywanie określonej rutyny i denerwowanie się, gdy są w niej nawet niewielkie zmiany
- posiadające większą lub mniejszą wrażliwość na stymulację sensoryczną, taką jak hałas lub światło
- posiadanie intensywnego, bardzo skupionego zainteresowania określonymi przedmiotami lub tematami
- rozwijanie określonych preferencji żywieniowych lub odmawianie spożywania określonej żywności
Diagnozując ASD, lekarze oceniają poziom wsparcia, jakiego potrzebuje dana osoba w codziennym funkcjonowaniu w skali od jednego do trzech dla każdej z dwóch kategorii.
Muszą również określić, czy objawy są związane z:
- niepełnosprawność intelektualna
- zaburzenia językowe
- znany stan medyczny lub genetyczny lub czynnik środowiskowy
- inne zaburzenie neurorozwojowe, psychiczne lub behawioralne
- katatonia
Jakie są czynniki ryzyka dla PDD-NOS lub autyzmu?
ASD to bardzo złożony stan i nie wszystkie przyczyny są znane. Powszechnie uważa się, że przyczyną choroby jest prawdopodobnie kombinacja czynników genetycznych i środowiskowych.
Z punktu widzenia genetyki mutacje mogą być czynnikiem przyczyniającym się do tego, ale nauka nie jest obecnie w tej sprawie jednoznaczna. Zaburzenie ze spektrum autyzmu jest często opisywane jako genetycznie heterogeniczne (co oznacza, że może mieć wiele przyczyn).
Dodatkowo ASD może być związane z pewnymi zaburzeniami genetycznymi, takimi jak zespół łamliwego chromosomu X lub zespół Retta.
Podobnie jak w przypadku możliwych przyczyn genetycznych, naukowcy nadal badają potencjalne przyczyny środowiskowe i inne czynniki ryzyka ASD. Oto kilka przykładów badanych tematów:
- infekcje wirusowe
- leki przyjmowane w czasie ciąży
- zanieczyszczenia środowiska.
Niektórzy obawiają się, że ASD może być związane ze szczepieniami w dzieciństwie. Jako taki był to bardzo ciężki obszar badań przez wiele lat. Jednak badania nie wykazały związku między szczepionkami lub ich składnikami a rozwojem ASD.
Jak diagnozuje się PDD-NOS?
Ponieważ PDD-NOS nie jest uwzględniony w DSM-5, prawdopodobnie nie zostanie zdiagnozowany przez aktualnego lekarza. Raczej ci, którzy kiedyś otrzymali diagnozę PDD-NOS, prawdopodobnie otrzymają teraz diagnozę ASD i ocenę ciężkości.
Dzieci powinny być poddawane regularnym badaniom rozwojowym w ramach każdej rutynowej kontroli zdrowia.
Podczas tych badań lekarz zada Ci pytania dotyczące rozwoju Twojego dziecka i oceni, w jaki sposób dziecko się komunikuje, porusza i zachowuje.
Ponadto American Academy of Pediatrics (AAP) zaleca, aby wszystkie dzieci były poddawane badaniom przesiewowym pod kątem ASD w wieku od 18 do 24 miesięcy.
Jeśli zauważą jakiekolwiek oznaki możliwego problemu rozwojowego, zażądają drugiego, bardziej kompleksowego badania przesiewowego. Mogą samodzielnie przeprowadzić to badanie przesiewowe lub skierować Cię do specjalisty, takiego jak pediatra rozwojowy lub neurolog dziecięcy.
ASD można również zdiagnozować u starszych dzieci, młodzieży i dorosłych na podstawie oceny przeprowadzonej przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub osobę specjalizującą się w ASD.
Na czym polega leczenie PDD-NOS?
Istnieje wiele dostępnych metod leczenia ASD, w tym PDD-NOS.
Poniżej krótko omówimy niektóre z nich:
- Zastosowana analiza behawioralna (ABA). Istnieje kilka różnych typów ABA. Zasadniczo ABA zajmuje się wzmacnianiem pozytywnych zachowań, jednocześnie zniechęcając do negatywnych.
- Terapia mowy lub języka. Ten rodzaj terapii może pomóc w problemach z językiem lub komunikacją.
- Terapia zajęciowa lub fizjoterapia. Mogą one pomóc w problemach z koordynacją, a także w nauce codziennych zadań, takich jak ubieranie się i kąpiel.
- Leki. Nie ma leków do bezpośredniego leczenia ASD. Jednak inne stany, takie jak lęk i depresja, często występują wraz z ASD. Leki mogą pomóc w leczeniu tych schorzeń.
- Terapia poznawczo-behawioralna. Terapia poznawczo-behawioralna może pomóc osobom z ASD w radzeniu sobie z lękiem, depresją lub innymi wyzwaniami psychologicznymi, których mogą doświadczać.
- Zmiany w diecie. Może to obejmować diety bezglutenowe lub bez kazeiny lub stosowanie suplementów witaminowych lub probiotycznych. Obecnie większość z nich nie przynosi udowodnionych korzyści, dlatego przed zmianą diety dziecka należy porozmawiać ze swoim pediatrą.
- Terapie alternatywne lub uzupełniające. Mogą to być różne rzeczy, takie jak muzykoterapia, masaże i ziołolecznictwo. Należy pamiętać, że nie ma wielu badań dotyczących skuteczności wielu z tych terapii, podczas gdy inne okazały się nieskuteczne. Niektóre z tych terapii mogą wiązać się ze znacznym ryzykiem, dlatego przed rozpoczęciem należy porozmawiać z lekarzem.
Jakie są perspektywy dla osoby z PDD-NOS?
Obecnie nie ma lekarstwa na ASD. Jednak ważne jest wczesne rozpoznanie i wcześniejsze rozpoczęcie leczenia.
Zapewni to osobom z ASD potrzebną pomoc i narzędzia niezbędne do nauczenia się funkcjonowania w swoim środowisku.
Nie ma dwóch takich samych osób z ASD. Perspektywa może zależeć od występujących objawów, a także od ich nasilenia. Twój lekarz będzie ściśle z Tobą współpracował, aby opracować plan leczenia odpowiedni dla Ciebie lub Twojego dziecka.
Na wynos
PDD-NOS był jedną z kategorii wszechobecnych zaburzeń rozwojowych występujących w DSM-4. Obejmował objawy, które umieściły osobę ze spektrum autyzmu, ale nie były zgodne z innymi kategoriami PDD występującymi w tej wersji DSM.
Od 2013 roku PDD-NOS nie jest już diagnozą. Zamiast tego jest objęty ogólną diagnozą zaburzeń ze spektrum autyzmu (ASD).
ASD jest zwykle diagnozowane u małych dzieci, ale można je również rozpoznać u osób starszych. Istnieje wiele możliwych opcji leczenia osób z ASD. Wiele z nich koncentruje się na promowaniu lepszych umiejętności społecznych i komunikacyjnych oraz łagodzeniu negatywnych zachowań.
Każda osoba z ASD jest inna. Decydując się na plan leczenia, będziesz współpracować z lekarzem w celu ustalenia optymalnego przebiegu leczenia dla Ciebie lub Twojego dziecka.
